آیا علت چرخش زمین و سیارات دیگر به دور خورشید را می دانید؟

سیارات و خورشید همیشه برای آدمی جالب توجه بوده است و به علت نزدیک بودن فواصل سیارات منظومه شمسی به زمین نسبت به سایر منظومه ها، اولین مطالعات انسان در فضا بر روی منظومه ی شمسی بوده است.

امروز می خواهیم باهم بررسی کنیم که چرا سیارات به دور خورشید می چرخند و در درون خورشید فرو نمی روند یا روی دیگر سیارات نمی افتند؟

چطور سیارات بدون برخورد با یکدیگر، یا با خورشید، در مدار خود می چرخند؟

پاسخ این سوال کمی پیچیده است و باید اطلاعات پایه ای از علم فیزیک و نجوم داشته باشید. شاید ساده ترین بیان علمی در خصوص این پدیده بدین شرح باشد که سیارات با سرعت مشخصی از دست جاذبه ی خورشید فرار می کنند!

اول مثال را بخوانید تا ببینید فلسفه ی این اتفاق چیست

برای فهم جمله ی بالا مثالی را توضیح می دهیم:

فرض کنید که بر روی زمین ایستاده اید(نکته ی ماجرا اینجاست که من میخوام به زبون ساده مدار سیارات و سرعتشونو توضیح بدم. پس شما میشید عامل ایجاد سرعت سیاره و زمین میشه خورشید ما. توپم که میخوایم پرت کنیم میشه سیاره ای که قرار دوره خورشید بچرخه) یک توپ را با سرعت نسبتا ثابت و با یک برد مشخص به سمت جلو پرت می کنید. در این فرضیه این شرط را اضافه می کنیم که جاذبه زمین هم در مداری که توپ پرت می شود بر روی ان اثر ندارد و عاملی مانند هوا هم اصطکاکی به وجود نمی آورد و مسیر توپ را تغییر نمی دهد.

با توجه به شرایط بالا، توپ به دور زمین روی مداری که پرت شده است می چرخد!

اگر توپ را به جای مداری که پرت کردیم، بر روی یک مدار پایین تر(فاصله ای نزدیک تر به  سطح زمین) پرتاب می کردیم، امکان داشت که سرعت آن، حریف جاذبه ی زمین نشود و توپ به زمین برخورد کند. پس زمانی توپ به دور زمین می چرخد، که در مدار درستی قرار بگیرد و با سایر اجسام برخورد نکند (با برخورد مسیر حرکت توپ منحرف میشه). وقتی توپ مدار حرکت خود را طی کرد، مجددا به مکان اول (همان جایی که شروع به حرکت کرده یا به عبارت دیگه جایی که ما پرتش کردیم) برمیگردد.

با طی شدن مراحل بالا، توپ در یک مدار به دور زمین می پرخد و سرعت نسبتا ثابت خود را دارد.

همین اتفاق در منظومه ی شمسی رخ داده است و در واقع سیارات توپ هستند و خورشید کره ی زمین. در زمان تشکیل منظومه ی شمسی، با توجه به فعل و انفاعالات رخ داده، سرعت مشخصی برای هر سیاره ایجاد شده که روی مدار مشخصی به دور خورشید می چرخد. با داشتن این سرعت چرخش و مداری که هر سیاره قرار گرفته است، از دست خورشید فرار می کند و فاصله ی خود را با خورشید و سیارات دیگر حفظ می کند. تنها استثنا در این زمینه، سیاره ناهید است که در مداری خلاف جهت می چرخد.

کلام پایانی:

در این مطلب از آسیاک به زبانی ساده، برای شما توضیح دادیم که چگونه سیارات به دور خورشید می گردند و برخوردی با یکدیگر یا با خورشید ندارد. به طور کلی هر سیاره ویزگی های خاص خود را دارد و عوامل دیگری هم در این اتفاق سهیم هستند که بررسی هر کدام به شکل تخصصی در مقالات دیگر بررسی خواهد شد. شما چه رخدادی از منظومه ی شمسی برایتان جالب است؟ آیا می دانستید که خورشید هم قدرت جاذبه دارد؟