عکس سیارات منظومه شمسی به ترتیب

منظومه شمسی، منظومه ای است که سیاره زیبا و آب یما، یعنی زمین در آن قرار گرفته است. مرکز این منظومه خورشید است و زمین سومین سیاره ای است که پس از عطارد و زهره در مدار خورشید قرار گرفته و هر ۳۶۵ روز یکبار به دور خورشید می چرخد.

سیارات منظومه شمسی، ۹ سیاره هستند و به ترتیب عبارت اند از عطارد، زهره، زمین، مریخ، مشتری، زحل، اورانوس، نپتون و پلوتون. این سیارات هریک در فاصله معینی از خورشید قرار دارند و در مسیری مشخص به دور خورشید پی چرخند. سیارات نزدیکتر دارای آب و هوایی گرمتر هستند و سیارات انتهای این منظومه، سرد و یخی هستند.

در ادامه این مطلب سیارات منظومه شمسی را به ترتیب نام خواهیم برد و توضیحات کوتاه و کاملی از هریک از این سیارات بیان خواهیم نمود. معیار ما در این رتبه بندی، فاصله از خورشید است. این سیارات را بر اساس اندازه هم تقسیم بندی می کنند. برای این منظور می توایند به مطلب “سیاره های منظومه شمسی از کوچک به بزرگ‎” مراجعه نمایید.

تا انتهای مطلب همراه ما باشید.

ترتیب سیارات منظومه شمسی

سیارات منظومه شمسی به ترتیب نزدیکی به خورشید شامل عطارد (Mercury)،  زهره (Venus)،  زمین (Earth)،  مریخ (Mars)، مشتری (Jupiter)، زحل (Saturn)، اورانوس (Uranus) و نپتون (Neptune) است. سیاره‌های منظومه شمسی در مدارهای نسبتا منظم به دور خورشید به‌عنوان هسته این منظومه در گردش هستند. اما هریک از این سیارات دارای ویژگی‌ها و مشخصات منحصربه‌فردی هستند که در ادامه به تشریح آنها خواهیم پرداخت.

سیاره عطارد (تیر)

عطارد (Mercury) نزدیک‌ترین سیاره به خورشید است و فقط ۸۸ روز زمینی طول می‌کشد تا به دور خورشید بچرخد. سیاره عطارد با قطر ۴۸۷۸ کیلومتر کوچک‌ترین سیاره منظومه شمسی نیز محسوب می‌شود و ازنظر اندازه تنها اندکی بزرگ‌تر از ماه (قمر زمین) است. تاریخ کشف این سیاره به یونانیان باستان بازمی‌گردد و با چشم غیرمسلح نیز قابل‌مشاهده است.

عطارد جو بسیار نازکی از اکسیژن، سدیم، هیدروژن، هلیم و پتاسیم دارد و نمی‌تواند از ورود شهاب‌‌سنگ‌ها جلوگیری کند؛ به همین دلیل نیز سطح آن پر از حفره و گودال ایجادشده در اثر برخورد شهاب‌سنگ‌ها است.

دمای سیاره عطارد به دو دلیل نزدیکی زیاد به خورشید و همچنین نداشتن جو مناسب برای حفظ این دما، در طول روز و شب بسیار متفاوت است. دمای روز در این سیاره به حدود ۴۵۰ درجه سانتی‌گراد (۸۴۰ درجه فارنهایت) می‌رسد درحالی‌که شب‌هنگام دمای آن به حدود منفی ۱۸۰ درجه سانتی‌گراد (منفی ۲۹۰ درجه فارنهایت) کاهش می‌یابد.

فضاپیمای مسنجر (MESSENGER) ناسا در ماموریت چهارساله خود از سیاره عطارد، وجود یخ و ترکیبات آلی منجمد در قطب شمالی این سیاره تایید و نقش فعالیت‌های آتشفشانی در شکل‌گیری سطح این سیاره را مشخص کرد.

سیاره زهره (ونوس)

زهره (Venus) دومین سیاره نزدیک به خورشید در منظومه شمسی و نزدیک‌ترین سیاره به زمین است که قطری برابر با ۱۲۱۰۴ کیلومتر دارد. چرخش ونوس به دور خورشید ۲۲۵ روز طول می‌کشد و کوتاه‌‌تر از سال زمینی است اما در مقابل هرروز در این سیاره برابر با ۲۴۱ روز زمینی است.

سیاره زهره از نظر اندازه سیاره دوقلوی زمین محسوب می‌شود. کشف این سیاره نیز به دوران در زمان یونانیان باستان برمی‌گردد و با چشم غیر‌مسلح نیز قابل‌مشاهده است. جهت چرخش این سیاره از شرق به غرب است ​​و از این نظر مخالف اکثر سیارات دیگر است.

سطح سیاره زهره کوه‌ها و آتشفشان‌های فراوانی دارد و به دلیل داشتن جو غلیظ و سمی که از ابرهای اسیدسولفوریک تشکیل‌شده و نمونه ملموسی از اثرات گلخانه‌ای است.

زهره با داشتن متوسط دمای ۴۶۵ درجه سانتی‌گراد (۹۰۰ درجه فارنهایت) گرم‌تر از عطارد زهره، گرم‌ترین سیاره منظومه شمسی است. فشار در ونوس ۹۲ بار است که این فشار در سطح باعث خرد شدن و مرگ شما می‌شود.

کره زمین (سیاره آبی)

سومین سیاره نزدیک به خورشید در منظومه شمسی زمین (Earth) است. این سیاره که دوسوم سطح آن را اقیانوس‌ها پوشانده‌اند، تنها سیاره‌ شناخته‌شده‌ است که حیات در آن وجود دارد. زمین پرچگال‌ترین سیاره منظومه شمسی است. جو زمین غنی از نیتروژن و اکسیژن است. قطر زمین ۱۲۷۶۰ کیلومتر است. چرخش زمین به دور خورشید ۳۶۵.۲۴ روز طول می‌کشد.

سطح زمین در محور خود با سرعت ۴۶۷ متر در ثانیه و کمی بیشتر از ۱۶۰۰ کیلومتر در ساعت در خط استوا می‌چرخد. این سیاره با سرعت بیش از ۲۹ کیلومتر در ثانیه (۱۸ مایل در ثانیه) به دور خورشید حرکت می‌کند.

سیاره مریخ (بهرام)

چهارمین سیاره منظومه شمسی مریخ (Mars) است. کشف این سیاره که با چشم غیرمسلح نیز قابل‌مشاهده است، به دوره یونان باستان بازمی‌گردد. قطر این سیاره ۶۷۸۷ کیلومتر است و مدت چرخش آن به دور خورشید ۶۸۷ روز زمینی طول می‌کشد. طول مدت هرروز در سیاره مریخ کمی بیش از روز زمینی است و برابر با ۲۴ ساعت و ۳۷ دقیقه است.

مریخ مکانی سرد و بیابانی است که از غبار اکسیدهای سرخ‌رنگ آهن پوشیده شده است و به این سیاره رنگ قرمز می‌بخشد. مریخ و زمین شباهت‌هایی با یکدیگر دارند. یعنی هردو سطحی سنگی و صخره‌ای دارند، هر دو دارای کوه، دره و حفره هستند و سیستم‌های طوفانی در آنها جریان دارد.

اگرچه جو مریخ برای وجود آب مایع در آن بسیار نازک است اما شواهد به‌دست‌آمده از مریخ نشان می‌دهد این سیاره میلیاردها سال پیش، گرم‌تر و مرطوب بوده است و حتی شاید در آن رودخانه‌ها و حتی اقیانوس‌ها وجود داشته است. بقایای رطوبت ناشی از دریاها و اقیانوس‌ها هنوز هم در این سیاره وجود دارند.

صفحات یخ آب به‌اندازه کالیفرنیا در زیر سطح مریخ قرار دارد و در هر دو قطب آن کلاهک‌های یخی ساخته‌شده از آب منجمد وجود دارد. در جولای سال ۲۰۱۸ دانشمندان اعلام کردند که شواهدی از دریاچه مایع در زیر سطح یخ قطب جنوب این سیاره پیداکرده‌اند.

یافته‌های علمی در مریخ امید دانشمندان را برای وجود پیشینه حیات باکتری‌ها و سایر میکروارگانیسم‌ها در سیاره سرخ منظومه شمسی بیشتر می‌کند. این نشانه‌ها و احتمال شکل‌گیری زندگی موجودات زنده در حال حاضر در سیاره سرخ، مأموریت‌های اکتشاف فضایی بی‌شماری را برنامه‌ریزی کرده است و مریخ در حال حاضر یکی از کاوش‌شده‌ترین سیارات در منظومه شمسی است.

مریخ دو قمر کوچک دارد که نام آنها فوبوس و دیموس است.

سیاره مشتری (هرمز یا برجیس)

سیاره پنجم منظومه شمسی مشتری (Jupiter) است. این سیاره یک جهان گازی غول‌پیکر با قطر ۱۳۹۸۲۲ کیلومتر است و بزرگ‌ترین سیاره‌ منظومه شمسی محسوب می‌شود. اندازه این سیاره بیش از دو برابر سیارات دیگر است با چشم غیرمسلح نیز قابل‌مشاهده است. ابرهای چرخان سیاره مشتری که در جو آن قابل‌مشاهده هستند، به دلیل وجود انواع مختلف گازهای کمیاب رنگارنگ است. از ویژگی‌های مهم این سیاره در ابرهای چرخان آن، لکه قرمز بزرگی است که نشان‌دهنده طوفانی عظیم به عرض بیش از ۱۶ هزار کیلومتر است که حداقل در ۱۵۰ سال گذشته بیش از ۶۰۰ کیلومتر در ساعت سرعت داشته است. مشتری دارای یک میدان مغناطیسی قوی است و ۷۵ قمر دارد و بیشتر شبیه به یک منظومه کوچک است.

گانیمد، یکی از اقمار مشتری و بزرگ‌ترین قمر منظومه شمسی است که اندازه آن حتی از سیاره عطارد بیشتر است.

سیاره زحل (کیوان)

سیاره ششم منظومه شمسی زحل (Saturn) است که دومین سیاره بزرگ‌ منظومه شمسی محسوب می‌شود. قطر این سیاره ۱۲۰۵۰۰ کیلومتر و با چشم غیرمسلح قابل‌مشاهده است. شهرت سیاره زحل بیشتر به دلیل حلقه‌های منحصربه‌فرد دور آن است. حلقه‌های دور زحل از یخ و سنگ ساخته‌شده‌اند و دانشمندان هنوز از نحوه شکل‌گیری آن‌ها اطمینان ندارند. ضخامت حلقه‌های زحل کمتر از یک کیلومتر اما عرض آن‌ها هزاران کیلومتر است.

زحل یک سیاره گازی است که بیشتر از هیدروژن و هلیوم تشکیل‌شده و دارای قمرهای بی‌شماری است. این سیاره یکی از زیباترین سیارات منظومه شمسی محسوب می‌شود.

هنگامی که گالیله برای اولین بار در اوایل قرن ۱۶ میلادی زحل را موردمطالعه قرارداد، تصور می‌کرد که زحل یک جرم سه‌قسمتی متشکل از  یک سیاره و دو قمر بزرگ در دو طرف آن است.

زحل با ۸۲ قمر، بیش از هر سیاره دیگری در منظومه شمسی قمر دارد.

سیاره اورانوس

هفتمین سیاره منظومه شمسی اورانوس (Uranus) است که در سال ۱۷۸۱ میلادی توسط ویلیام هرشل کشف شد. قطر این سیاره ۵۱,۱۲۰ کیلومتر است و یک کره عجیب دارای ابرهایی از جنس سولفید هیدروژن محسوب می‌شود. اورانوس نیز مانند ناهید از شرق به غرب می‌چرخد. در اورانوس برخلاف سیارات دیگر خط استوا تقریبا منطبق بر مدار آن است و این موضوع باعث تغییرات فصلی شدید در اورانوس می‌شود. در این سیاره مدت هر فصل بیش از ۲۰ سال است و چرخش آن به دور خورشید حدود ۸۴ سال طول می‌کشد. طول مدت هرروز در این سیاره نیز برابر با ۱۸ ساعت زمینی است.

ستاره‌شناسان معتقدند که حدود ۴ میلیارد سال پیش جسمی به ابعاد دو برابر زمین با اورانوس برخورد کرده و باعث کج شدن اورانوس شده است. تصور بر این است که براثر این برخورد مقادیر فراوانی از مواد در مدار اورانوس قرارگرفته و در طول زمان  به ۲۷ قمر این سیاره تبدیل‌شده‌اند. اورانوس دارای ۱۳ حلقه ضعیف است و به دلیل وجود متان در اتمسفر آن به رنگ سبز و آبی دیده می‌شود.

سیاره نپتون

هشتمین سیاره منظومه شمسی نپتون (Neptune) است که با قطر ۴۹۵۳۰ کیلومتر در سال ۱۸۴۶ میلادی کشف شد. جرم نپتون حدود ۱۷ برابر زمین و هسته آن سنگی است. چرخش این سیاره حول خورشید ۱۶۵ سال زمینی طول می‌کشد و طول مدت هرروز آن برابر ۱۹ ساعت زمینی است. نپتون نسبت به خورشید بسیار دور و احتمالا سردترین سیاره منظومه شمسی است و مشخصه آن بادهای شدید مافوق صوت آن است. فاصله نپتون تا خورشید بیش از ۳۰ برابر فاصله زمین تا خورشید است. طولانی‌ترین سال‌ها در منظومه شمسی مربوط به سیاره نپتون است.

نپتون اولین سیاره‌ای است که وجود آن با استفاده از دانش ریاضیات و قبل از اینکه توسط تلسکوپ‌ها تشخیص داده شود تائید شد. اولین بار بی‌نظمی‌های مشهود در مدار اورانوس، «الکسیس بووارد» (Alexis Bouvard) ستاره‌شناس فرانسوی را به این فکر انداخت که ممکن است سیاره دیگری در حال وارد کردن نیروی گرانشی به آن باشد. بعدها «یوهان گاله» (Johann Galle) ستاره‌شناس آلمانی، با استفاده از محاسبات ریاضی به یافتن نپتون با تلسکوپ کمک کرد.

سیاره نهم (سیاره X)

در سال ۲۰۱۶ محققان وجود احتمالی یک سیاره نهم در منظومه شمسی را مطرح کردند که اکنون سیاره نهم یا سیاره X لقب گرفته است. تخمین زده می‌شود جرم این سیاره نهم منظومه شمسی ۱۰ برابر جرم زمین باشد و ۳۰۰ تا ۱۰۰۰ برابر دورتر از مدار زمین حول خورشید بچرخد.

دانشمندان سیاره نهم را ندیده‌اند و با استفاده تأثیرات گرانشی آن بر سایر اشیا موجود در کمربند کوییپر که منطقه‌ای در حاشیه منظومه شمسی و محل استقرار سنگ‌های یخی باقی‌مانده از بدو تولد منظومه شمسی است، وجود آن را استنباط کرده‌اند.

«مایک براون» (Mike Brown) و «کنستانتین باتیگین» (Konstantin Batygin) دو دانشمندی انستیتوی فناوری کالیفرنیا بودند که شواهد مربوط به سیاره نهم را توصیف کرده‌اند. این تحقیق بر اساس مدل‌های ریاضی و شبیه‌سازی‌های رایانه‌ای با استفاده از مشاهدات به‌دست‌آمده از شش جسم کمربند کوچک کوییپر با مدارهایی که در یک ماده مشابه تراز می‌شوند، انجام‌شده است.

البته فرضیه جدید پیشنهادشده در سپتامبر ۲۰۱۹ بیان می‌کند که سیاره نهم ممکن است اصلا یک سیاره نباشد. در همین راستا، «جاکو شولتز» (Jaku Scholtz) از دانشگاه دورهام و «جیمز اونوین» (James Unwin) از دانشگاه ایلینوی در شیکاگو حدس می‌زنند که این جسم می‌تواند یک سیاهچاله اولیه باشد که بلافاصله پس از انفجار بزرگ تشکیل‌شده و منظومه شمسی ما بعدا آن را تصرف کرده است.