دوتایی ها

جالب است بدانید که اکثر آنها یعنی حدود ۵۰ تا ۸۰ درصد از ستارگان از سیستم های دوتایی یا چند تایی هستند.

در این سیستم ها ستارگان به طو فیزیکی با هم در ارتباط هستند و تحت تاثیر جاذبه متقابل ناشی از گرانششان به دور هم می گردند.

در این مقاله سعی می کم شما را با ستاره های دوتایی بیشتر آشنا کنم…

ستارگان دوتایی اطلاعات بسیاری از ستاره ها مانند : جرم،شعاع،چگالی ، دمای سطحی،تابندگی و آهنگ چرخش به ما می دهد، پس مطالعه آنها از نظر اخترفیزیکی و همچنین رصد و عکاسی و کارهای دیگر با آنها از جمله فعالیت های منجمان آماتور و حتی حرفه ای است.

سیستم های دوتایی به چند دسته تقسیم میشود که عبارتند از :

دوتایی ظاهری : دو ستاره که به طور فیزیکی با هم در ارتباط نیستند، ولی در آسمان به دلیل اینکه در امتداد دید یکسان قرار گرفته اند، نزدیک بهم در نظر می رسند.حرکات فضایی نامربوط آنها به زودی آشکار می کند که آنها از دوتایی های فیزیکی نیستند.گاهی این نوع دوتایی ها را نوری می نامند.

دوتایی مرئی : یک سیستم مرتبط است که می تواند در تلسکوپ به صورت دو ستاره تفکیک شود.به نظر می رسد حرکات مداری متقابل این زوج ها دارای دوره های تناوبی هستند که دامنه آنها از یک تا صد سال تغییر پذیراست.

دوتایی نجوم سنجی : اینگونه زوج ها در تلسکوپ فقط به صورت یک ستاره دیده می شوند،اما،حرکت نوسانی اش در آسمان آشکار می سازد که این ستاره با یک همدم نامرئی همراه شده است.هر دو جرم به درر مرکز جرم مشترکشان در حال چرخش هستند.

دوتایی طیف سنجی : یک سیستم نامرئی است که دوتایی بودنش توسط نوسانات دوره ای در خطوط طیفی اش مشخص می شود.در بعضی موارد،مجموعه ای از اشکال طیفی ( برای هر ستاره یکی ) دیده می شوند که با فازهای مخالف نوسان می کنند؛در موارد دیگر،یکی از ستاره ها کم نورتر از آن است که دیده شود،در نتیجه تنها یک مجموعه از خطوط طیفی نوسان کننده پبت می شود.در اینجا دوره های تناوب مداری واقعی از چند ساعت تا چند ماه متغیر هستند.

دوتایی طیفی : یک سیستم نامرئی که در آن تصاویر طیفی حرکت مداری را آشکار نمی کنند.اما،دو طیف کاملا متفاوت بر روی هم قرار داده می شوند. ما نتیجه می گیریم که دو عضو یک سیستم دوتایی،تولید کننده طیف ترکیبی مشاهده شده هستند.

دوتایی گرفتی : یک سیستم دوتایی است که در آن دو ستاره متناوبا یکدیگر را می پوشانند که منجر به تغییرات دوره ای در روشنایی ظاهری سیستم می شود.چنین سیستم هایی نیز ممکن است دوتایی های مرئی،نجوم سنجی یا طیف سنجی باشند.

در بین ستارگان نوع خورشیدی،نیبت سیستم های مشاهده شده منفرد،دوتایی،سه تایی و چهارتایی به صورت ۴۵:۴۶:۸:۱ است. برای سیستم های دوتایی،دامنه فواصل مداری به طور یکنواخت از ۹^۱۰*۳ تا ۱۵^۱۰*۳ متر تغییر می کند ( دوره های تناوب مداری از یک روز تا ۶^۱۰*۳ سال است ) .تقریبا ۱۰% از تمام ستارگان دوتایی هستند که دوره های مداری آنها از یک تا ده روز،۱۰ درصد دیگر با دوره های تناوب از ۱۰ تا ۱۰۰ روز و همین طور الی آخر می باشند.

منبع:وب لاگ deep-sky