حلقه های زحل در حال ناپدید شدن هستند!

احتمالا بدون حلقه های زحل ، هیچکس قادر به شناسایی این سیاره نخواهد
بود. اما اگر می‌توانستید ۳۰۰ میلیون سال در زمان به جلو سفر کنید، باید
این توانایی را پیدا می‌کردید؛ چرا که تا آن موقع و چه بسا خیلی زودتر،
اثری از این حلقه‌ها باقی نخواهد ماند.

این نتیجه‌گیری مطالعه‌ی جدیدی است که دانشمندان روی پدیده‌ای موسوم به باران حلقه (ring rain) انجام داده‌اند. در اثر این پدیده، آب‌های موجود در حلقه های زحل به عرض‌های جغرافیایی میانی آن ریزش می‌کنند. اما ترکیب این یافته‌ها با نتایجی که پیش‌تر به کمک داده‌های ارسالی از فضاپیمای کاسینی به دست آمده بود، بدین معنی است که این ساختارهای مبهوت کننده می‌توانند تا ۱۰۰ میلیون سال آینده، به کلی محو شده باشند؛ زمانی بسیار کوتاه در قیاس با عمر منظومه شمسی!

به گفته‌ی فیزیکدان «جیمز اودونگو» از مرکز پروازهای فضایی گادارد ناسا و محقق ارشد این مطالعه:

به نظر می‌رسد حلقه های زحل در دوران میانی حیات خود به سر
می‌برند و ما بسیار خوش شانس هستیم در مقطعی زندگی می‌کنیم که می‌توانیم
آن‌ها را ببینیم. اما از سوی دیگر، شاید به دلیل عمر کوتاه چنین ساختارهایی
است که ما فرصت تماشای حلقه‌های عظیم در اطراف مشتری، اورانوس و نپتون را
از دست داده‌ایم؛ سیاراتی که هم‌اکنون حلقه‌هایی مویی و باریک در اطراف خود
دارند.

مطالعه‌ی تازه، عمدتا روی داده‌هایی استوار بود که سال ۲۰۱۱ در هاوایی و
طی رصد کردن چند ساعته‌ی فرم خاصی از هیدروژن که در نور فروسرخ می‌درخشد،
جمع‌آوری شده بودند. این فرم خاص هیدروژن، شمایی از پدیده باران حلقه را به
دانشمندان نشان داد.

احتمال از بین رفتن حلقه های زحل تا ۱۰۰ الی ۳۰۰ میلیون سال آینده

نتایج صریح و روشن بودند: چنانچه شدت باران حلقه در مشاهدات چند ساعته‌ی
دانشمندان، بیانگر وضعیت آب و هوایی غالب در زحل باشد، این باران می‌تواند
با سرعت زیادی حلقه‌های یخی سیاره را ببلعد؛ چیزی درحدود ۴۲۰ الی ۲۸۰۰
کیلوگرم در هر ثانیه!

دانشمندان این نرخ را نسبت به جرم فعلی حلقه های زحل مورد سنجش قرار
دادند و باقیمانده عمر آن‌ها را حدود ۳۰۰ میلیون سال تخمین زدند. البته با
توجه به دامنه بزرگ بارش مواد، احتمال اینکه عدد محاسبه شده اندکی با
واقعیت اختلاف داشته باشد نیز وجود دارد.

اما سرنوشت محتوم این حلقه‌ها هنگامی تاریک‌تر به نظر می‌رسد که نتایج تحقیقات دیگری را نیز مدنظر قرار دهیم. در مقاله‌ای که اوایل سال جاری و بر اساس داده‌های مخابره شده از کاسینی منتشر شده بود، نوع متفاوتی از بارش مواد تشکیل دهنده‌ی حلقه‌ها به درون سیاره زحل مورد بررسی قرار گرفت. این نوع ریزش مواد، شدت بیشتری هم دارد و منشا آن، جریان الکتریکی ناشی از بادهای زحل و میدان مغناطیسی سیاره است.

اودونگو و همکارانش اثر این پدیده را محاسبه نکردند؛ اما در توضیحات
ضمیمه شده‌ی خود، متذکر شدند که با در نظر گرفتن اثر تجمیعی هر دو پدیده،
احتمال از بین رفتن حلقه های زحل تا ۱۰۰ میلیون سال آینده نیز وجود دارد.