رصد ستاره بارنارد

درباره ستاره :

همیشه در مقاله ها و خبرها خوانده ایم که نزدیک ترین ستاره به خورشید پروکسیمای قنطورس است. اما آیا می دانستید مقام دومین ستاره نزدیک به خورشید را یک کوتوله سرخ به اختصاص داده است. احتمالا نام این ستاره را قبلا شنیده اید اما کمتر درباره آن شنیده اید. نام آن به افتخار ستاره شناس آمریکایی ” ادوارد امرسن بارنارد ” ستاره بارنارد نامگذاری شده است.این اخترشناس ماهر حدود ۹۰ سال پیش(۱۹۱۶میلادی) متوجه شد این ستاره کم فروغ جای خود را در آسمان به سرعت عوض می کند. وی این موضوع را با مقایسه دو عکس که به فاصله ۲۲ سال گرفته شده بود تشخیص داد. تمام ستاره ها در حال حرکت هستند ولی بیشترین آنها به نحوی حرکت می کنند که در ظاهر محسوس نیست.( به همین دلیل پیشینیان ما نام آنها را ثوابت گذاشته بودند چون عملا فکر می کردنند آنها هیچ حرکتی ندارند و ثابت هستند.) ستاره بارنارد با قدر ۹.۵+ در فاصله ۶ سال نوری از ما قرار دارد. حرکت ظاهری این کوتوله سرخ ۱۰.۴ ثانیه قوسی در سال است. بنابراین طی ۱۸۰ سال می تواند طولی در حدود قطر ماه را بپیماید ! این ستاره علاوه بر حرکت در پهنه آسمان به خورشید هم نزدیک می شود. با این حساب این ستاره عجیب در سال ۱۱۸۰۰ میلادی به حداقل فاصله خود به خورشید یعنی ۳.۸ سال نوری می رسد که در آن موقع این مقدار کمتر از فاصله پروکسیمای قنطورس خواهد بود. درآن زمان هم به چشم غیر مسلح دیده نمی شود زیرا تنها ۲.۵ برابر از وضعیت فعلی خود درخشان تر می شود و به قدر۸.۵+ می رسد. همانطور که گفته شد ستاره بارنارد در طبقه کوتوله های سرخ قار دارد. در نمودار هرتز پرونگ راسل می توانید آن را در پائین و سمت چپ نمودار بیابید. کوتوله های سرخ عمری بالغ بر ۸۰ ملیارد سال نوری دارند و با این حساب ستاره بارنارد در دوران نوجوانی خویش به سر می برد. جالب ایجاست که کوتوله های سرخ حتی قادر به تشکیل سیارات هستند و شاید روزگاری بتوان در آنها به دنبال حیات گشت. قدر مطلق این ستاره ۱۳ بوده و دمای سطح آن ۳۳۳۹ درجه کلوین برآورد شده است. چند سال قبل منجمی به نام” پیتر وان دو کامپ” از رصدخانه اسپرول در پنسیلوانیای ایالات متحده ادعا کرد که آثاری از حضور دو سیاره با جرم معادل مشتری و زحل به دور این ستاره را پیدا کرده است. این سیاره ها با چشم عادی و به طور مستقیم حتی از درون بزرگترین تلسکوپ ها قابل مشاهده نیستند. اما حضور آنها را از لنگش آن ستاره در آسمان یافته است. متاسفانه با استفاده از روشهای موجود که برای سیارات منظومه های دیگر به کار می رود کشف این دانشمند مورد تائید قرار نگرفت.

رصد ستاره بارنارد :

هرچند که رصد ستاره بارنارد به خاطر درخشندگی ظاهری اش کمی مشکل به نظر می رسد اما اگر یک تلسکوپ آماتوری متوسط در اختیار دارید می توانید علاوه بر رصد آن پی به حرکت ظاری اش در طول سالیان متمادی باشید. برای رصد آن باید از روش پله ای ستارگان استفاده کنید. گاما مارافسای را باقدر ۳.۵ در میدان دید تلسکوپ یا دوربین دوچشمی خود قرار دهید. در ۱ درجه ای این ستاره باید خوشه باز را از قدر ۴.۲ در میدان دید خود داشته باشید. این خوشه را در میدان دید چشمی خود قرار دهید. IC 4665 اکنون اندک اندک به سمت شمال شرق خوشه حرکت کنید. ۳ درجه کافی است. حالا اگر ستاره ۶۶ مارافسای با قدر ۴.۷ را در چشمی می بینید مطمئن باشید ستاره بارنارد در چشمی تلسکوپ شما قرار دارد. در تصویر چشمی به دنبال ستاره کم فروغ نارنجی رنگی بگردید. اگر مختصات دقیقتری می خواهید ستاره بارنارد در نیم درجه ای جنوب شرقی ستاره ۶۶ مارافسای که در تصویر شما قرار دارد دیده می شود. اگر آن را پیدا کردید در ثبت و گزارش رصدی خود در باره شرح آن نیز بنویسید:

” دومین ستاره و اولین کوتوله سرخ نزدیک به خورشید را امشب در صورت فلکی مارافسای در نیم درجه ای ستاره ۶۶ مارافسای یافتم”

پارس اسکای