در گذر زمان (۲)

صدها واقعه مهم در طول تاریخ ستاره شناسی رخ داده است . در زیر به چند اتفاق و فعالیت برجسته در زمینه نجوم و فضا می پردازم.

۱۴۰ بعد از میلاد تا ۲۱۰۰ میلادی

بخش ۲

۱۹۸۱ : انجام نخستین پرواز فضا پیمای شاتل . شاتل کلمبیا ۳۶ بار در مدار زمین چرخید و سپس در یک باند فرود روی کره زمین فرود آمد.

۱۹۸۱ : سفینه ونرا -۱۳ روسی برای مطالعه سیاره ناهید به فضا ارسال شد.

۱۹۸۲ : ماهواره ایراس به فضا پرتاب شد. این ماهواره به تجهیزات مادون قرمزی مجهز بود که می توانست حتی ضعیف ترین منابع گرمایی را در دور دست ترین نقاط کیهان ردیابی کند.

۱۹۸۴ : انجام نخستین عملیات امداد ماهواره ای در فضا. دو ماهواره موسوم به پالاپا-بی۲ و ویستار-۶ توسط فضا پیمای شاتل به زمین بازگردانده شدند تا پس از تعمیر برای استفاده مجدد آماده شوند.

۱۹۸۶ : لحظاتی پس از پرتاب فضا پیمای چلنجر ، انفجاری رخ داد که باعث مرگ ۷ فضانورد سرنشین آن شد.

۱۹۸۶ : از سال ۱۹۵۷ تا این زمان تقریبا ۳۴۶۵ سفینه و کاوشگر فضایی به فضا پرتاب شده بود. ۱۶۰۳ فروند از آنها هنوز در فضا بودند که اغلب در مدار زمین قرار داشتند. ۴۴۲۰ عدد نخاله فضایی از جمله بدنه و مخازن سوخت فضاپیماه ها نیز در فضا سرگردان بود.

۱۹۸۶ : ایستگاه فضایی روسی میر به فضا پرتاب شد. اگرچه این ایستگاه برای ماموریت ۵ ساله طراحی شده بود ، اما به مدت ۱۵ سال در خدمت باقی ماند و عاقبت در سال ۲۰۰۱ به زمین بازگردانده شد .

۱۹۹۰ : تلسکوپ فضایی هابل در مدار زمین قرار گرفت . اندازه آن برابر یک کامیون بزرگ است و پس از ۱۶ سال فعالیت همچنان به مخابره تصاویر زیبا و ژرف فضایی مشغول است. این تلسکوپ نقش بسیار برجسته و درخشانی در اکتشافات و بررسی های فضایی و کیهانی امروز ما داشته است.خدمات تعمیر و نگهداری این تلسکوپ هر چند مدت توسط فضانوردان مستقر در شاتل و مدار کره زمین انجام می گیرد.

۱۹۹۳ : یک ذره رنگ از بدنه موشک های قبلی به شیشه کابین فضا پیمای شاتل برخورد کرد. سرعت برخورد ۶۰کیلومتر در ثانیه بود که برای در هم کوبیدن شیشه بیرونی کافی بود. تعدادی از متخصصین می گویند به زودی اطراف کره زمین را حلقه ای از نخاله های فضایی بازمانده از قطعات فضا پیما ها فرا خواهد گرفت.

۱۹۹۵ : فضا پیمای گالیله یک کاوشگر را به جو سیاره مشتری فرستاد. پیش از آن که کاوشگر در جو این سیاره غول پیکر از بین برود ، اطلاعات قابل توجه ای به زمین مخابره کرد.

۱۹۹۶ : یک فضا نورد زن آمریکایی به نام شارون لو سید طولانی ترین اقامت در فضا را تجربه کرد. او۱۸۸ روز در ایستگاه فضایی میر گذراند.

۱۹۹۷ : سفینه کاوشگر پت فایندر (راه یاب) آمریکایی بر سطح مریخ فرود آمد . مریخ پیمای کوچکی که از زمین هدایت می شد از آن خارج شد . به مدت سه ماه در فضای اطراف خود به جستجو و گشت زنی پرداخت تا سر انجام باتری هایش از کار افتاد.

۱۹۹۹ : استار داست ماموریت خود را برای بررسی ستاره دنباله دار وایلد ۲ آغز کرد. از اهداف دیگر این کاوشگر بررسی ذرات غبار موجود در فضای منظومه شمسی ، در جهت یافتن چگونگی پیدایش منظومه شمسی بود.

۲۰۰۰ : نخستین خدمه فضانورد در ایستگاه فضایی بین المللی آی. اس .اس مستقر شدند .

۲۰۰۱ : سفینه کاوشگر موسوم به کفشدوزک بر روی سیارکی به نام اروس فرود آمد. از مدت های طولانی پیش از فرود ، کاوشگر از فضای نزدیک سیارک به جمع آوری اطلاعات پرداخته بود .

۲۰۰۱ : یک مرده ۶۰ ساله به نام دنیس تیتو به عنوان اولین مسافر تفریحی فضایی به ایستگاه فضایی بین المللی آی. اس .اس گام نهاد.

۲۰۰۱ : یک فضا نورد روسی به نام سر گئی آودیف در این سال نشان داد که آدمیان می توانند خود را با شرایط دشوار پرواز های طولانی مدت فضایی ساز گار کنند. او به مدت ۷۴۸ روز در فضا قرار داشت.

۲۰۰۳ : چین نخستین فضا نورد خود را به مدار کره زمین اعزام کرد.

۲۰۰۳ : در روزهای اول فوریه فضا پیمای کلمبیا با ۷ سرنشین در پایان یک ماموریت ۱۶ روزه در هنگام باز گشت به جو زمین مشتعل و نابود شد.

۲۰۰۳ : دو مریخ نورد روح و فرصت به سوی مریخ ارسال شدند ، تا در دو سوی استوای آن به کاوش بپردازند که هم اکنون پس از گذشت سه سال ماموریت ، باز هم فعالند.

۲۰۰۴ : استار داست به دنباله دار مورد نظر(وایلد۲) رسید و ماموریت اصلی خود را آغاز کرد.

۲۰۰۴ : سفینه فضایی کا سینی به سیاحت زحل و ماه آن موسوم به تیتان پرداخت.

۲۰۰۵ : در اوایل این سال کاوشگر هویگنس برای کاوش و جستجو دو ساعت ونیم از تیتان ، این قمر شگفت انگیز از کاسینی جدا شد و از ورای جو رقیق این قمر اطلاعات قابل توجه ای بدست آورد.

۲۰۰۵ : پرتاب مجدد شاتل دیسکاوری با ۷ سرنشین به فضا. این بار هم حادثه ای مشابه با فضا پیمای کلمبیا رخ داد. اما کالینز و سایر سرنشینان خوش شانس بودند و قطعه جداشده از روکش تانکر اصلی سوخت از زیر بال چپ عبور کرد.

۲۰۰۵ : در این سال کاوشگر ونوس اکسپرس برای تحقیقات بیشتر از ورای ابر های اسیدی و جو غلیظ سیاره خواهری زمین زهره توسط آژانس فضایی اروپا صفر خود را آغاز کرد.

۲۰۰۵ : فضا پیمای شنجوی ۶ به همراه دو سرنشین چینی آن سفر فضایی خود را به ورای جو زمین آغاز کرد و پس از مدتی با موفقیت به زمین نشست.

۲۰۰۵ : ایران نخستین ماهواره خود را به نام سینا-۱ به کمک روسیه و از خاک روسیه در سال ۱۳۸۴ به مدار زمین فرستاد .

فرستادن ماهواره های مصباح و زهره ، از برنامه های آتی ایران است.

۲۰۰۶ : در اوایل این سال استار داست ماموریت ۷ ساله خود را به پایان رسانید و با موفقیت گنجینه خود را به زمین فرستاد.

۲۰۰۶ : در ۱۹ ژانویه فضا پیمای افق های نو (نیو هو رایزن ) سفر خود را به سوی کمربند کویپر و کاوش دقیق پلوتن ، این سیاره دوست داشتنی در دور دست آغاز کرد . احتمالا این کاوشگر به غیر از پلوتن ، سیارک دیگری را هم بررسی می کند .

این فضا پیما اوایل سال ۲۰۰۷ میلادی به مشتری نزدیک می شود تا از گرانش آن برای افزایش سرعت خود بهره بگیرد.

سپس این فضا پیما سفری تقریبا ۱۰ سال را برای رسیدن به نزدیکی پلوتن در سال ۲۰۱۴ و جایگاه خود در نزدیک ترین محل به سیاره در سال ۲۰۱۵ میلادی می پیماید.

دنیای آتی

۲۰۰۶ : ماهواره کئو دراین سال به همراه سیل عظیمی از پیغام هایی که برای نسل های بعدی نوشته شده است ( به هر زبانی ) به مدار زمین پرتاب می شود و بعد از یک گردش ۵۰۰۰۰ ساله به دور مدار زمین ، به زمین باز می گردد.

۲۰۱۰ : فضانوردان چینی به کره ماه گام خواهند گذاشت تا دوران جدیدی از رقابت های فضایی آغاز شود.

۲۰۱۱ : تلسکوپ نسل بعد از هابل، تلسکوپ جیمز وب در سال ۲۰۱۱ به فاصله بیش از یک میلیون کیلومتر از زمین و با آینه ای سه برابرتلسکوپ فضایی هابل( آینه‌ای به قطر ۶ متر) به مدار زمین می رود.ای ن تلسکوپ می تواند به ژرفای کیهان و فضای اطراف بسیار عمیقتر نگاه کند.

۲۰۱۵ : بر سطح کره ماه یک ایستگاه فضایی تاسیس می شود .

۲۰۵۰ : در یک ماموریت اکتشافی بین المللی ، بشر بر روی مریخ گام خواهد نهاد .

۲۱۰۰ : نخستین کاوشگر میان ستاره ای موسوم به نور نورد لیزری به فضا پرتاب می شود. هدف این کاوشگر دستیابی به منظومه ۳ ستاره ای آلفا قنطورس است.

پایان بخش دوم مقاله

آنچه که در این دو مقاله به آن پرداختم مروری بسیار گذرا بر فعالیت های بشر در زمینه نجوم این شگفتی طبیعت و فضا بود.

چیزی که شاید بشر در گذشته آن را رویایی دست نیافتنی تصور می کرد. اما حال تک تک رویا هایش جامه حقیقت بر تن می کنند ، زیرا رویا چیزی را داشتن ، گام اول رسیدن به آن است.

همچنین باید این نکته را اضافه کنم که در سال ۱۹۶۷ نخستین حادثه منجر به مرگ برای ولادیمیر کومارف در فضا بوقوع پیوست. فضا پیمای او در هنگام بازگشت مجدد به زمین از بین رفت.

کومارف با مرگ خود در راه پیشرفتی که به آیندگان تعلق دارد ، نام خود را به عنوان اولین از جان گذشته در تاریخ فضا برای همیشه به خاطره ها سپرد.

سید اسماعیل حسینی مروجی

منابع:

فناوری های فوق پیشرفته(پیشتازان فضا).

آشنایی با ستارگان و سیارات.

مقاله آقای پوریا ناظمی در جام جم .

مقاله آقای بابک امین تفرشی در جام جم.

برنامه آسمان شب.

سایت انجمن نجوم آماتوری ایران.

Sources:

In to infinity: From Earth to the stars. , c 2002 David Jeffris

The young scientist book of stars and planets. Christopher Maynard
پارس اسکای