تلسکوپ جیمز وب الان کجاست؟‎

تلسکوپ جیمز وب یکی از جنجالی ترین خبرهای ناسا بود که در چند سال اخیر توجهات بیشماری را به سمت خود جلب نموده بود. این تلسکوپ قرار است که جیگزینی برای تلسکوپ هاب باشد و در ابتدا قرار بود که در سال ۲۰۱۸ به فضا پرتاب شود اما همزمان با فراگیری ویروس کرونا در سراسر جهان این زمان به تاخیر افتاد و نهایتا در تاریخ ۴ دی ماه ۱۴۰۰ به فضا پرتاب شد.

این تلسکوپ همراه با موشک آرایان ۵ به فضا پرتاب شد و لحظات بسیار جذاب و هیحان انگیزی را از لحظات پرتاب و جداسازی خود به زمین مخابره می کند. اما این تلسکوپ یک مسیر طولانی را در پیش دارد و به تازگی از مدار ماه فراتر رفته است. اگر قصد آشنایی بیشتر با این تلسکوپ خارق العاده را دارید حتما تلسکوپ فضایی جیمز وب ناسا‎ را مطالعه کنید تا اطلاعات جالبی از ماجرای پیدایش و تولید این تلسکوپ را بخوانید.

در ادامه مطلب می توانید مطالب جالبی را از مکان های مختلفی که تلسکوپ جیمز وب طی نموده است بخوانید. با ما همراه باشید.

۷ دی ماه ۱۴۰۰: تلسکوپ جیمز وب از مدار ماه فراتر رفت

جیمز وب طبق برنامه‌ریزی در فضا پیش می‌رود و حالا دو مرحله‌ی مهم مأموریت ازجمله دومین آتش تصحیح مسیر را با موفقیت پشت سر گذاشته است.

«تلسکوپ فضایی جیمز وب» (James Webb Space Telescope) همان‌طور که ناسا اعلام کرد یک عصر پرکار را پشت سر گذاشت. این فضاپیما طبق برنامه‌ریزی دو گام مهم را پیش رو داشت؛ نخست آتش تصحیح مداری دوم و دیگری گذر از مدار ماه.

در ساعت ۰۷:۲۰ منطقه‌ی زمانی شرقی (۰۳:۵۰ بامداد به وقت تهران) و درست ۶۰ ساعت پس از پرتاب، دومین تصحیح میان مسیر (Mid-Course Correction) هم که با نام MCC1b شناخته می‌شود، آغاز شد. این مانور ۹ دقیقه و ۲۷ ثانیه طول کشید و هم‌اکنون با موفقیت کامل شده است.

این دومین آتش تصحیحی در سفر جیمز وب به‌شمار می‌رود. طبق برنامه‌ریزی پس از پرتاب توسط موشک آریان ۵ سه مانور اصلاح مسیر وجود دارد که شامل MCC-1a و MCC-1b و MCC-2 می‌شود. اولین، مهم‌ترین و تنها عملیات حیاتی دیگر به جز استقرار آرایه‌ی خورشیدی MCC-1a بود که در همان روز نخست و تنها ۱۲.۵ ساعت پس از پرتاب انجام شد.

اکنون MCC-1b آتش کوتاه‌تر و با مصرف سوخت کمتری نسبت به قبلی بود. این مانورها برای قرار دادن کاملا دقیق تلسکوپ فضایی جیمز وب در مدار هاله، پیرامون نقطه‌ی لاگرانژی ۲ (L2) صورت می‌گیرد. مانور بعدی با نام MCC-2 برای ۲۹ روز پس از پرتاب برنامه‌ریزی شده است تا وب را در مداری بهینه پیرامون L2 قرار دهد.

با گذشت بیش از ۲ روز از پرتاب وب، یک گام هیجان‌انگیز دیگر هم پشت سر گذاشته شد و این فضاپیما با گذر از ارتفاع ۴۰۰ هزار کیلومتری، از مدار ماه هم فراتر رفت تا همچنان با سرعت بیش از ۱ کیلومتر بر ثانیه به سوی نقطه‌ی نهایی و مدار عملیاتی پیش برود.

گفتنی است در این گذر از مدار ماه، با توجه به فاصله‌ی زیاد و مسیر متفاوت، جیمز وب ملاقاتی با قمر زمین نداشت. همچنین تلسکوپ فضایی جیمز وب برای نگاه به فضای دوردست و نورهای ضعیف کیهان در طیف فروسرخ طراحی شده است و بنابراین دوربین اضافی روی آن قرار ندارد تا امکان تصویربرداری از مسیر فضایی آن وجود داشته باشد.

۹ دی ماه ۱۴۰۰: جدایی هابل از آریان ۵

پرتاب وب سوار بر موشک «آریان ۵» (Ariane 5) توسط «آریان‌اسپیس» (Arianespace) و به نمایندگی از آژانس فضایی اروپا (ESA) سازماندهی شده بود. بدین ترتیب این ابزار علمی قدرتمند ۲۵ دسامبر ۲۰۲۱ (۴ دی ۱۴۰۰) در ساعت ۰۷:۲۰ منطقه‌ی زمانی شرقی (۱۵:۵۰ به وقت تهران) راهی فضا شد.

در ادامه، جدایش جیمز وب از پرتابگر آریان ۵ در ساعت ۰۷:۴۷:۱۴ منطقه‌ی زمانی شرقی (۱۶:۱۷:۱۴ به وقت تهران) انجام شد و آرایه‌های خورشیدی هم تنها ۶۹ ثانیه بعد مستقر شدند تا فضاپیما به‌خوبی مسیر طولانی خود را به سوی نقطه‌ی لاگرانژی ۲ خورشید-زمین پیش بگیرد.

به لطف مسیر پرتاب بسیار دقیق آریان ۵، آرایه‌ی خورشیدی وب توانست بلافاصله پس از جدایش مستقر شود و نور خورشید را برای تأمین انرژی رصدخانه جذب کند. این پرتاب دقیق همچنین باعث قرارگیری وب در جهت کاملا مناسب شد که درنتیجه تلسکوپ به مصرف سوخت کمتری برای اصلاح جهت و مسیر نیاز دارد.

در هنگام پرتاب دوربین روی پرتابگر آریان ۵ نمایی چشم‌نواز از فضاپیما و زمین را مخابره کرد که بسیار مورد توجه قرار گرفت. حالا این ویدیوی کیفیت بالا که امروز توسط آژانس فضایی اروپا منتشر شده است، نمایی یکسان را با کیفیت بسیار بهتر و توسط دوربین ساخته شده توسط شرکت ایرلندی «مهندسی سامانه‌های فضایی ریلترا» (Réaltra Space Systems Engineering) نشان می‌دهد.

با همکاری ناسا، آژانس فضایی اروپا و آژانس فضایی کانادا، وب نسل بعدی رصدخانه‌های بزرگ علوم فضایی پس از هابل است که برای پاسخ به پرسش‌های بنیادین درباره‌ی کیهان و اکتشافات مهم در همه‌ی زمینه‌های نجوم طراحی شده است. این تلسکوپ دوردست‌ها را برای شناسایی منشأ ما نگاه خواهد کرد و از شکل‌گیری ستارگان و سیاره‌ها، تا تولید نخستین کهکشان‌ها در اوایل جهان را می‌کاود.

۱۳ دی ماه ۱۴۰۰: ماموریت حیاتی جیمز وب در حال انجام است

به گزارش به نقل از آی ای؛ تلسکوپ فضایی جیمز وب که سه روز از سفرش به نقطه دوم لاگرانژ می‌گذرد، در آستانه انجام خطرناک‌ترین عملیات خودش است. این تلسکوپ طی دو هفته آینده شروع به باز کردن آینه‌های اولیه و ثانویه خود به همراه آفتابگیر فوق العاده ظریف خود در یک “اریگامی معکوس” خواهد کرد. این کار به دلایلی بسیار پرخطر است، بزرگترین خطر این است که قبلاً چنین چیزی در فضا انجام نشده است.

امی لو، مهندس تراز کردن تلسکوپ فضایی جیمز وب در Northrop Grumman، پیمانکار اصلی تلسکوپ گفت: “ما گاهی اوقات جیمز وب را «تلسکوپ ترانسفورمر» می‌نامیم و این یک توصیف مناسب است. “

آینه اصلی جیمز وب ۲۱.۵ فوت ارتفاع دارد و آفتابگیر آن تقریباً به اندازه یک زمین تنیس است، به این است که نمی‌توان آن را به طور کامل به فضا فرستاد. برای قرار گرفتن این تلسکوپ در قسمت بالای موشک آریان ۵ که آن را در روز کریسمس به فضا فرستاد، این آینه باید با دقت جمع و با صد‌ها مکانیسم اضافی طراحی می‌شد که می‌توانست تلسکوپ را پس از پرتاب به فضا، به شکلی کاربردی باز کند.

این تحول اکنون در حال انجام است و برای موفقیت به عملیات‌های مکانیکی زیادی نیاز است که شکست هریک از آن‌ها می‌تواند برای کل ماموریت کشنده باشد. همه ۳۴۴ نقطه شکست در جیمز وب تقریباً در دو هفته آینده آزمایش خواهند شد. جیمز وب به ارتفاع متوسط بالاتر از ​​ماه سفر کرده، بنابراین عملاً از دسترس دانشمندان خارج است. اگر مشکلی پیش بیاید، راهی برای رفتن به آنجا و رفع آن وجود ندارد تا بتواند به ماموریت خود ادامه دهد.

باز کردن آینه‌ها بار‌ها روی زمین آزمایش شده تا اطمینان حاصل شود که همه چیز به خوبی کار خواهد کرد و ناسا تمام احتمالات برای خرابی آینه‌ها را در نظر گرفته است. اما این مشکلات محدود هستند. اگر مشکل غیرقابل حلی پیش بیاید، جیمز وب یک اختراع انسانی بیهوده ۱۰ میلیارد دلاری در فضا خواهد بود. با این حال، اگر همه چیز طبق برنامه پیش برود، تلسکوپ آماده رصد کیهان دوردست با آینه اولیه عظیم خود خواهد بود. آینه اصلی لانه زنبوری شکل طلایی وب ۶.۲۵ برابر بیشتر از هابل سطح جمع آوری نور دارد و از حسگر‌های فروسرخ استفاده می‌کند که می‌توانند اولین کهکشان‌ها و ستارگان تشکیل شده در کیهان اولیه را ببینند.