کشف دورترین ستاره مشاهده شده تاکنون با تلسکوپ هابل

ستاره‌شناسان با استفاده از تلسکوپ فضایی هابل دورترین ستاره‌ای را که تاکنون مشاهده شده کشف کرده‌اند. ستاره‌ای داغ و آبی رنگ که ۴.۴ میلیارد سال پس از مهبانگ وجود داشته است. این کشف، بینش جدیدی را در شکل‌گیری و تکامل ستاره‌ها در جهان اولیه و اجزای خوشه‌های کهکشانی و همچنین ماهیت ماده تاریک فراهم می‌کند.

این ستاره دور در بهار ۱۳۹۵/ ۲۰۱۶ در خوشه کهکشانی MACS J1149-2223 کشف شد. رصد با تلسکوپ هابل در واقع برای ردیابی و دنبال کردن جدیدترین انفجار ابرنواختری‌ای انجام شد که نورش دچار همگرایی گرانشی شده بود و با نام مستعار« رفسدال» (Refsdal)  شناخته می‌شد. در همین حال یک منبع نقطه‌ای به صورت غیرمنتظره در کهکشانی که میزبان ابرنواختر بود درخشان شد. نور این ستاره دور هم مانند انفجار ابرنواختری رفسدال در اثر همگرایی گرانشی، بزرگنمایی پیدا کرده و برای هابل قابل مشاهده شده بود.

ستاره تازه کشف شده حداقل ۱۰۰ برابر دورتر از ستاره‌های منفردی است که ما می‌توانیم بررسی کنیم، به جز انفجارهای ابرنواختری. این ستاره «ال‌اس۱» (LS1 سرواژه Lensed Star 1 به معنی ستاره تحت تاثیر همگرایی گرانشی ۱) نام گرفته است و نور آن هنگامی که جهان فقط سنی حدود ۳۰ درصد سن کنونی آن داشت، یعنی حدود ۴،۴ میلیارد سال بعد از مهبانگ، منتشر شده است. مشاهده ستاره با هابل صرفا به این دلیل امکان‌پذیر بود که نور ستاره به دلیل وجود عدسی گرانشی دو هزار برابر افزایش یافته بود. نور از ال‌اس۱ فقط با جرم عظیم کل خوشه کهکشان تشدید نشده، بلکه جرمی متراکم با حدود سه برابر جرم خورشید نیز که درون خوشه کهکشانی است نور را افزایش داده است که این اثر ریزهمگرایی گرانشی نام دارد.