گرفت‌های قمرهای مشتری

حتما تاکنون بارها از پشت تلسکوپ چهار قمر گالیله‌ای مشتری را رصد کرده‌اید. رصد این قمرها در زمان عبور از جلوی مشتری یا پنهان شدن پشت سیاره بسیار هیجان‌انگیز است. این روزها فرصت خوبی است تا کمی قبل از این که مشتری آسمان شب را ترک کند و پشت نور خیره‌کننده خورشید پنهان شود، قمرهایش را رصد کنید. بهترین زمان رصد این قمرها زمان گرفت‌ها و اختفاهای آن‌ها با یکدیگر است. تقریبا هر شش سال این فرصت پیش می‌آید که صفحه مداری قمرهای گالیله‌ای و خورشید و زمین در یک راستا قرار بگیرد و امکان رصد چنین پدیده‌های منحصر به فردی به وجود آید. یک ماه آینده آخرین فرصتی است که علاوه بر این هم‌خطی مشتری هم در آسمان شب وجود دارد و می‌توانید این پدیده‌ها را رصد کنید. پس از آن باید شش سال برای رصد این پدیده‌ها در قمرهای مشتری منتظر بمانید. این شب‌ها سیاره مشتری تقریبا در تمام طول شب در آسمان است و زمان مناسبی برای رصد این قمرها است.
این بار کمی متفاوت‌تر به رصد گرفت نگاه کنید و کمی از ماه فاصله بگیرید و گرفت‌های قمرهایی در فاصله ۷۰۰ میلیون کیلومتری از زمین را رصد کنید. دیدن زمان یکی شدن و یا پنهان شدن قمرهای مشتری پشت یکدیگر قطعا تجربه هیجان‌انگیزی خواهد بود.
از این پدیده‌ها دو گرفت در خاورمیانه و ایران در زمان نسبتا مناسب قابل رصد هستند:
جمعه ۴ اردیبهشت ساعت ۴:۲۱ تا ۴:۲۵ عصر گرفت قمر اروپا با قمر یو را با افت قدر ۱.۶ رصد کنید.
جمعه ۱۱ اردیبهشت ساعت ۶.۳۶ تا ۶.۴۰ عصر گرفت قمر اروپا با قمر یو را با افت قدر ۱.۲ رصد کنید.

چشم ما قادر است افت نور تا ۰.۵ قدر را در طول یک گرفت یا زمان اختفای دو قمر تشخیص دهد. اما تجربه نشان داده است که زمانی که این رویدادها تنها چند دقیقه طول می‌کشند، تغییرات نور بسیار جزیی است و نیاز به دقت بسیار بالایی برای تشخیص افت نور هست. هنگام رصد گرفت یا اختفاهای قمرها باید بسیار بادقت رصد کنید و محو شدن روشنایی یک قمر را با قمرهای اطرافش به دقت مقایسه کنید تا مطمئن شوید که افت نور قمر را دیده‌اید. تغییر قدر همه این رویدادها بیش از یک قدر است و به راحتی قابل تشخیص است.