حد روچ

حداقل فاصله مجاز برای یک قمر که بتواند بدون از هم گسیختگی ناشی از گرانش سیاره مادر ٬ در مدار حول آن دوام بیاورد.شخصی بنام Edouard ROCHE در سال ۱۸۴۸ به این نکته اشاره کرد که اگر قمری در نزدیکی سیاره باشد سمت نزدیک به سیاره دارای سرعت چرخشی بیشتری نسبت به نقاط دورتر خواهد داشت واین موجب افزایش فشار درونی در آن خواهد شد واگراین فشار مکانیکی از حد مجاز بیشترشود موجب تکه تکه شدن آن قمر خواهد شد.علاوه براین در چنین فاصله ای٬ حلقه ذرات نمی تواند بر اساس قرص برافزایش موجب تشکیل قمری جدید شود.این حد معمولا” ۵/۲ برابر شعاع سیاره تعریف می شود ولی باید این را درنظر داشت که تاحد زیادی به توانایی واستحکام درونی قمر بستگی دارد. بستگی این حد به مقدارچگالی سیاره وقمر بسیار کمتر است.

برای جسمی که در تعادل هیدرواستاتیکی باشد (یعنی دارای استحکام کمتر باشد) این حد درحدود ۴۶/۲ برابر شعاع وبرای یک قمر صخره ای کوچک در حدود ۴۴/۱ برابر شعاع است.حلقه های تمام سیارات مشتری زحل اورانوس و نپتون همگی درون حد روچه هیدرواستاتیکی قرار دارند.

حد روچ، که گاهی اوقات به عنوان شعاع روچ به آن اشاره می شود ، فاصله در محدوده ای است که یک جسم آسمانی ، تنها بوسیله جاذبه مختص به خودانسجام خود را حفظ می‌کند و به علت نیروهای جزر و مد یک جسم آسمانی دوم که بیشتر از حد خود جذبی گرانشی جسم آسمانی اول باشد متلاشی می شود . در حد روچ ،اجسام در حال چرخش تمایل دارند که پراکنده شده و به شکل حلقه در آیند ، در حالیکه در بیرون از این حد ، اجسام تمایل دارند که با هم یکی شوند.این اصطلاح از نام ادوارد روشه ستاره شناس فرانسوی گرفته شده است که برای اولین بار این حد نظری را در سال ۱۸۴۸ محاسبه کرد.

حد روچ یا حد روشه به فاصله‌ای از یک جسم پرجرم مانند یک ستاره یا سیاره گفته می‌شود که در صورتی که جسمی مانند یک دنباله‌دار که ذرات آن تحت اثر نیروی گرانش به هم چسبیده‌اند، از آن فاصله به آن جسم نزدیک‌تر شود، به دلیل نیروهای جذر و مدی تکه تکه خواهد شد. البته برای اجسامی که نیروی نگه‌دارنده بین ذرات آن‌ها نیرویی غیر از گرانش باشد، میزان حد روشه تغییر خواهد نمود و یا اصلا وجود نخواهد داشت. مقدار حد روشه برای هر سیاره یا ستاره، به چگالی و شعاع خود آن و چگالی جسم نزدیک شونده ربط دارد.