اطلاعات جامع در باره گذر و پروژه های مرتبط با آن

تعریف گذر

موقعیت اجرام آسمانی نسبت به ناظر زمینی، سبب ایجاد پدیده هایی در نجوم می کردد که هر پدیده با توجه به خصوصیاتش نامگذاری شده است. به طور مثال، هر گاه زمین و دو جرم آسمانی دیگر تقریبا در یک راستا قرار بگیرند، جسمی که مابین زمین و جسم سوم قرار گرفته، باعث می شود تا ناظر زمینی برای لحظاتی نتواند جسم سوم را ببیند. به این پدیده، اختفاء گویند. مانند اختفاء ماه و زحل، که ماه به دلیل نزدیکتر بودن به زمین، در هنگام عبور از جلوی زحل نسبت به ناظر زمینی، زحل را برای لحظاتی در پشت خود پنهان می کند .

یکی دیگر از نمونه های نام آشنای این پدیده، اختفای ماه و خورشید است، که بطور خاص، خورشید گرفتگی یا کسوف نامیده می شود.

حال، هر گاه جسم میانی یک سیاره و جسم سوم خورشید باشند، در اینصورت به دلیل اینکه اندازه ظاهری (زاویه ای) سیارات، بسیار کوچکتر از اندازه ظاهری خورشید است، این سیاره تنها قسمت بسیار کوچکی از سطح خورشید را می پوشاند و مانند یک لکه سیاه کوچک در روی سطح خورشید حرکت می کند. این پدیده که به خاطر قرار داشتن مدارهای سیارات عُطارد و زهره در بین مدار زمین به دور خورشید، برای ناظر زمینی تنها توسط این دو سیاره می تواند بوجود آید، گذر نامیده می شود.

پارامترها و فازهای گذر

زمانی که اولین تماس بین سیاره و خورشید دیده می شود، گذر آغاز شده و تا وقتی که این دو جسم از نظر ناظر از یکدیگر جدا نشده اند، جزو زمان گذر به حساب می آید.

فازهای گذر :

– تماس اول : زمانی است که از دید ناظر، سیاره و خورشید برای اولین بار از سطح خارجی خود با هم مماس می شوند.

– تماس دوم : زمانی که تمام سطح سیاره به طور کامل وارد سطح ظاهری خورشید شده، و بار دیگر، البته از داخل، سطح دو سیاره با هم مماس می شوند.

– تماس سوم : از نظر شکل تماس، مانند دوم است. با این تفاوت که آخرین لحظه ایست که سطح سیاره بطور کامل بر روی سطح خورشید است و پس از آن

کم کم از جلوی خورشید کنار می رود.

اطلاعات کاملتر و آشنایی با پروژه های مرتبط با گذر در سایت موسسه توسعه مطالعات علمی http://www.idss.ir/vt-2004/vt-edu.html