شهاب باران یا بارش شهابی (meteor shower) پدیده‌ای بسیار زیبا و دیدنی است که هر سال در دوره‌های مختلف رخ می‌دهد. اما آیا می‌دانید شهاب باران چیست و بارش شهابی چرا و چگونه اتفاق می افتد؟ از جمله پدیده‌های جذاب برای علاقه‌مندان آسمان شب، دیدن شهاب بخصوص در شب‌های بارش شهابی است. بارش شهابی برساوشی از جمله معروف‌ترین این بارش‌هاست. اما علت اینکه هر ساله در زمان خاصی این پدیده تکرار می‌شود چیست و چرا برخی سال‌ها ...

دانشمندان موفق به شناسایی ستاره‌هایی شدند که با توجه به ساختارشان، جزو ستارگان دیسکی کهکشان راه شیری طبقه‌بندی می‌شوند. به این ترتیب باید وسعت کهکشان خود و زمان لازم برای پیمودن طول آن در جریان سفری خیالی را، فراتر از آنچه که تصور می‌شد بدانیم. راه شیری که در دسته کهکشان‌های مارپیچ قرار می‌گیرد، دارای یک بخش مرکزی متشکل از ستاره‌های کهنسال است و سایر ستارگان آن از جمله خورشید ما (که به ستارگان دیسکی معروفند ...

بر فیزیکِ امواج دو اصل بسیار بنیادی و مهم حاکم است. نخست اصل استقلال انتشار امواج که بیان می‌کند اگر دو یا چند موج ، هم‌زمان به نقطه‌ای از فضا برسند، هر یک مستقل از دیگر موج‌ها عمل می‌کنند و در واقع امواج روی هم اثری نمی‌گذارند، به صورتی که هر موج همان‌طور عمل خواهد کرد که در غیاب امواج دیگر عمل می‌کرد. اصل دیگر به نام اصل برهم‌نهی امواج می‌گوید در نقطه‌ای که امواج به‌هم می‌رسند، جابه‌جایی کل ذره‌ای که آن‌ج ...

برای فیزیکدان‌های قرن نوزدهم غیرقابل تصور بود که امواج الکترومغناطیسی برخلاف امواج مادی مانند صوت، بتوانند بدون نیاز به محیطی برای انتشار، منتشر شوند. بنابراین آن‌ها محیط اتر را برای انتشار نور معرفی کردند که شاید حدسی منطقی به نظر می‌آمد، اما مشکل بزرگ‌تری را پیش پایشان قرار داد: "هیچ آزمایش وجود اتر را آشکار نمی‌کرد". برای رفع این مشکل فیزیکدانان مجبور شدند خواصی غیرعادی برای اتر در نظر بگیرند: ۱. چگالی ا ...

چنانچه دو موجی که با هم تداخل می­‌کنند اختلاف فاز داشته باشند، طرح تداخلی به صورت نوارهای تاریک و روشن تشکیل می‌­شود. مکان­‌هایی که دو موج با اختلاف فاز مناسب به هم می­‌رسند و تداخل سازنده است، نوار روشن، و مکان­‌هایی که تداخل دو موج ویرانگر است نوار تاریک تشکیل می‌­شود. همچنین عنوان کردیم که یکی از راه‌­هایی که می­توان بین دو موج در یک نقطه اختلاف فاز ایجاد کرد، آن است که دو موج مسیر­های متفاوتی را برای رس ...

در پهنه بی‌کران آسمان در مکانی به دور از آلودگی نوری و آلودگی جوی، با چشم غیرمسلح می‌توانید تعداد بی‌شماری ستاره و گاهی تعداد انگشت‌شماری سیاره را مشاهده کنید که هردو دارای روشنایی هستند. البته این درحالی است که ستاره‌ها خود منبع نورند اما سیاره‌ها از خود نوری ندارند و روشنایی آن‌ها به سبب بازتابش نور ستاره‌ای در نزدیکی‌شان است. مانند سیاره‌های منظومه شمسی که روشنایی آن‌ها به سبب بازتابش نور خورشید است. اما ...

این روزها زیاد می‌شنویم که قرار است چهارشنبه یازدهم بهمن 96 شاهد «ابرماه خونین آبی» در آسمان باشیم! رسانه‌های مختلف جهان و شبکه‌های اجتماعی و حتی وبگاه معتبر ناسا با عنوان «Super Blue Blood Moon» از آن یاد می‌کنند. بیایید در ادامه ببینیم چهارشنبه قرار است دقیقا چه اتفاقی بیفتد: ۱. اصطلاح «Blue Moon» یا ماه آبی به دومین ماه بدر (Full moon) در یک ماه اشاره دارد که ریشه‌اش به فرهنگ عامه در اروپا برمی‌گردد. در ...

با وجود خورشید و ستاره های نورانی دیگر، فضا پر از نور است، پس چرا ما همیشه آن را تاریک و سیاه رنگ می بینیم؟ جّو زمین به علت ترکیب مولکول‌های تشکیل دهنده‌اش بخش آبی از طیف نور خورشید را بیشتر پخش می‌کند و همین امر موجب می‌شود آسمان در طول روز به رنگ آبی و بسیار روشن دیده شود. از طرف دیگر شدت نور خورشید به حدی است که پخش‌شدگی زیاد این نور در جّو موجب رنگ باختن ستاره‌های کم‌نور در برابر نور خورشید می‌شود. ما ر ...

شما تمام عمر خویش را در این سیاره سپری نموده‌اید، اما چقدر در مورد زمین زیر پای خویش می دانید؟ زمین یگانه سیاره‌ایست که دارای صفحه هموار در منظومه شمسی است. پوسته یا قشر بیرونی زمین به مناطق مختلف به نام صفحه‌های هموار زمین ساختی تقسیم شده‌اند. این مناطق بر فراز ماگما یا خمیر مواد معدنی داخلی زمین شناور بوده و می‌توانند برخلاف هم حرکت کنند. هر گاه دو صفحه با هم برخورد کنند، امکان دارد یک صفحه زیر صفحه دیگر ...

بدن ما همواره در حال از دست دادن گرما است. اگراين چنين نبود، دماي دروني بدن فردي مثلاً با 70 کيلوگرم وزن، با سوزاندن مقدار کالري دريافتي در روز و تبديل آن به انرژي به حدود 71 درجه‌ سانتي‌گراد مي‌رسيد که طبعاً در چنين دمايي تقريباً همه‌ پروتئين‌هاي بدن متلاشي مي‌شود! البته اين از دست دادن گرما در نيمه‌ اول سال بسيار مطلوب است. همه‌ ما در تابستان وقتي در مکاني گرم و به دور از امکانات سرمايشي  به سر مي‌بريم در ...