شمس الدین اکفانی سنجاری

جنسیت: مرد
تولد و وفات: ( … – ۷۴۹) قمری
محل تولد: سنجار بخارا
شهرت علمی و فرهنگی: ریاضیدان ، طبیب و منجم
معروف به اکفائی. در قاهره مقیم بود و در همان‌جا درگذشت. او علم هیئت را برشمرده و آنها را پنج دانسته است: علم زیجات و تقاویم ، علم مواقیت ، علم کیفیت رصدها ، علم تسطیح کره و آلات شعاعی که از آن حادث می‌شود و علم آلات ظلٌی. تألیفات بسیاری در ریاضی و فنون و حکمت دارد. تحریر اقلیدس را بدون اندیشه حل کرد. در شناخت طب و جواهر و نباتات بر تمامی اهل عصر خود برتری داشت و پزشکان نامی از حسن معالجات و تشخیص وی در حیرت بودند. در تاریخ و اخبار نیز مهارت به‌سزائی داشت. از آثار وی: “ارشاد‌القاصد الی اسنی المقاصد” در انواع علوم که در سال ۱۹۰۴م در بیروت چاپ شده است؛ “اللباب فی الحساب”؛ “غنیهٔ‌ اللبیب عند غیبهٔ ‌الطبیب”؛ “نخب‌الذخائر فی احوال الجواهر” که در مجلهٔ المشرق سال یازدهم منتشر شده است؛ “کشف الرین فی احوال‌العین” ، “الدر‌النظیم فی احوال‌العلوم و التعلیم”؛ “نهایهٔ‌القصد فی صناعهٔ‌الفصد”؛ “النظرو‌التحقیق فی تقلیب‌الرقیق”.