دو سیاره‌ تراپیست-۱ و توانایی آنها برای حفظ طولانی‌مدت جو

چیزهای زیادی درباره آغاز حیات در زمین یا هرنقطه دیگری در جهان وجود دارد که نمی‌دانیم، اما بعضی چیزها وجود دارد که فکر می‌کنیم برای آغاز حیات ضروری است. سیاره دارای جو، یکی از این الزامات است، بنابراین پژوهشگران احتمال وجود چنین وضعیتی را در منظومه معروف هفت سیاره‌ای تراپیست-۱ (TRAPPIST-1) برآورد کردند.

در پژوهشی که در نشریه آکادمی ملی علوم امریکا (PNAS) به چاپ رسیده است، پژوهشگران تخمین زده‌اند که سیاره‌های بیرونی، «تراپیست-۱جی» و «تراپیست-۱اچ»  (TRAPPIST-1g  و TRAPPIST-1h) قادرند جو خود را میلیاردها سال نگه دارند. در بین این دو، تراپیست-۱جی در منطقه زیست‌پذیر نیز قرار دارد که این سیاره را تبدیل به جالب‌ترین نامزد میزبانی از حیات تا به امروز می‌کند.

این سیاره‌ها به‌دور کوتوله سرخی می‌چرخند که از خورشید ما فعال‌تر است. فاصله آن‌ها از این کوتوله سرخ کمتر از فاصله زمین ما از خورشید است، به‌طوری که دوره گردش تراپیست-۱جی فقط ۱۲ روز است.

گروه، تجزیه و تحلیل خود را با سه فرض آغاز کرد: همه سیاره‌ها ترکیبات جوی یکسان دارند (شبیه به مریخ و زهره)، هیچ‌کدام از این سیاره‌ها میدان مغناطیسی ندارند، و همه آن‌ها در ابتدا آن‌قدر گاز در جو خود دارند تا فشار یک اتمسفر (زمینی) روی سطح‌شان ایجاد کنند. با گذشت زمان بادهای ستاره‌ای، گازها را دور می‌کند، اما سوال اینجاست که با چه سرعتی. برای درونی‌ترین سیاره، «تراپیست-۱بی» (TRAPPIST-1b)، جو در طی ۱۰۰ میلیون سال ناپدید می‌شود.

برای تراپیست-۱جی و تراپیست-۱اچ، میلیاردها سال، به‌وضوح زمان خوبی است تا حیات فرصت شکل‌گیری در این سیاره‌ها پیدا کند، اما این مدل محدودیت‌هایی دارد. اگر این سیاره‌ها میدان مغناطیسی داشتند، می‌توانستند مقابل فرسایش باد ستاره‌ای بیشتر مقاوم باشند. از سوی دیگر، اگر این کوتوله سرخ بیش از آنچه فکر می‌کنیم فعال باشد، از دست دادن جو نیز بیشتر خواهد بود.

چند پارامتر مهم سیاره‌ای و ستاره‌ای از این منظومه هنوز نامشخص است، بنابراین باوجود اینکه نتایج به دست آمده قابل اطمینان به‌نظر می‌رسد، لازم است که آن‌ها را در بستر محدودیت‌هایشان درک کنیم. آن‌ها نتایج نهایی و قطعی درباره جو سیاره‌های تراپیست-۱ نیستند، اما اطلاعات جدیدی را از وضعیت واقعی این منظومه ارائه می‌دهد.

تراپیست-۱ در فاصله ۳۹.۶ سال نوری از ما در صورت فلکی دلو (Aquarius) قرار دارد. نخستین سه سیاره این ستاره در اردیبهشت ۹۵/ می ۲۰۱۶ کشف شد، و در اسفند ۹۵/فوریه ۲۰۱۷ اخترشناسان کشف چهارمین سیاره را نیز اعلام کردند.