کشف ستارگان سیاره خوار

برخی از ما دربارۀ پدیدۀ فرزندخواری در بعضی از جانوران مطالبی شنیده‌ایم؛ ولی گویا این پدیده فقط در میان جانوران زمینی شیوع ندارد، بلکه در میان ستارگان هم دیده می‌شود. اخیراً برخی از منجمان ایالات متحده ستارۀ آر زد حوت (RZ Piscium) را برررسی کرده‌اند و شواهدی مبنی بر ضعیف شدن نور این ستاره یافته‌اند. این اتفاق عجیب و پیش‌بینی نشده بود. دانشمندان حدس می‌زنند که علت این پدیده ابری از گاز و غبار به دور این ستاره است. عجیب‌تر آنکه این گاز و غبار از تخریب سیاره‌های ستارۀ مادر به جای مانده‌اند، گویی حباب‌هایی از آن‌ها به درون ستاره می‌ریزند و نور ستاره را تا حدود زیادی سد می‌کنند.

آر زد حوت ستاره‌ای است در صورت فلکی حوت که حدود ۵۵۰ سال نوری از ما فاصله دارد. نور نامنظم این ستاره حدود دو روز طول می‌کشد تا ۱۰ درصد کاهش یابد. این‌ امر سبب می‌شود که این ستاره، مانند خورشید ما که با سیارات و کمربندی از سیارک‌ها و گاز و غبار محاصره شده است، امواج مادون قرمز بیشتری تولید کند. امواج مادون قرمز این سیاره حدود ۸ درصد کل تابش نور ستاره و حاکی از انبوهی از گاز و غبار به دور این ستاره است.

این پژوهش و دیگر پژوهش‌ها باعث شده است که جمعی از دانشمندان ستارۀ آر زد حوت را ستارۀ جوان خورشیدمانندی بدانند. ستاره‌ای که در میان کمربندی از سیارک‌ها قرار دارد و سنگ‌ها در آن پس از برخورد با یکدیگر به گرد و غبار تبدیل می‌شوند؛ اما شواهد چندان واضح نیست. گروهی دیگر از منجمان بر این باورند که این ستاره بسیار پیر‌تر از خورشید ماست و در مرحلۀ تبدیل شدن به غول سرخ است. آن‌ها معتقدند که این صفحۀ گاز و غبار نیز به‌تدریج طی میلیون‌ها سال از میان خواهد رفت. به نظر می‌رسد، این دانشمندان برای طول موج مادون قرمز باید به دنبال عامل دیگری باشند. زیرا طبق شواهد ستاره‌های کهنسال در حال بزرگ شدن و نزدیک شدن به سیاراتشان هستند که این امر موجب تخریب آن‌ها می‌شود و غبار موردنظر را ایجاد می‌کند. نکتۀ جالب توجه آنکه شواهد هر دو گروه به یک میزان قوی و ابهاماتشان تقریباً در یک سطح است. بنابراین، ستارۀ آر زد حوت می‌تواند هر دو فرضیه را در بر گیرد. پژوهش‌ها برای راستی‌آزمایی این فرضیات همچنان ادامه دارد.