چشمی رمزدن

این نوع عدسی چشمی یکی از ساده ترین چشمی ها بوده و از دو عدسی یکسان که یک طرف آن ها تخت وطرف دیگر شان انحناء دار است تشکیل شده است . سطح انحناء دار دو عدسی باید رو بهم باشند . دو عدسی در فاصله تقریبی در حدود فاصله کانونی شان می باشند .

این نوع چشمی در مقایسه با چشمی هویگنسی دارای ۲/۰ خطای کرویت ، نصف میزان واپیچش تصویر و بدون خطای کما و خطای رنگی نیز به حداقل ممکن رسیده است . فاصله راحتی آن نسبت به هویگنسی ۵۰ درصد بیشتر است . با وجود میدان دید خوب فاصله راحتی این چشمی کم است . با توجه به اینکه پرتو های نور از نواحی میانی عدسی چشم می گذرند احتیاجی نیست که قطر عدسی چشم به اندازه ی قطر عدسی میدان باشد .

دانشمند نورشناس انگلیسی Jesse Ramsden این نوع چشمی راابداع کرده است.

باتوجه به اینکه صفحه کانونی ( صفحه تشکیل تصویر ) در این نوع چشمی در خارج از چشمی است می توان از آن به عنوان یک ذره بین استفاده کرد . بر خلاف چشمی رمزدن در چشمی هویگنسی این صفحه کانونی درون چشمی قرار دارد و نمی توان از آن بعنوان ذره بین استفاده کرد . از این مسئله می توان برای تشخیص چشمی هویگنسی استفاده کرد .در صورتیکه در مکان صفحه کانونی چشمی تار ها یا صفحات شفاف درجه بندی شده قرار بدهیم ، تصویر آن تارها به تصویر پهنه ی آسمان اضافه شده و از آن میتوان جهت درجه بندی ونشانه گذاری میدان دید استفاده کرد . این نوع چشمی ها موسوم به چشمی رتیکول دار می باشند . درجه بندی ها می توانند به اشکال متفاوتی طراحی شوند .

در بعضی از گونه های چشمی ، برای بهتر دیده شدن تصویر رتیکول در صحنه آسمان در کنار آن لامپی ضعیف تعبیه می کنند .

اینک به بررسی نکات بیشتری در مورد این نوع چشمی می پردازیم .

آشکار شده است که اگر فاصله بین عدسی ها و فاصله ی کانونی هر دو عدسی تشکیل دهنده چشمی دقیقا” برابر باشند یعنی در حالتی که d = f1 + f2 فاصله راحتی چشم به حد صفر می رسد یعنی شخص هنگام رصد باید چشم خود را به عدسی چشمی بچسباند و همین مسئله استفاده از چشمی با این طرح( ابتدایی ) را مشکل می کند .

بعلاوه در چشمی رمزدن بدلیل نزدیکی زیاد صفحه ی کانونی چشمی به سطح بیرونی عدسی میدان ، هر گونه غباری که روی آن سطح قرار گرفته باشد در میدان دید مشاهده شده و کیفیت تصویر را پایین خواهد آورد .

برای رفع این ایراد ها پیشنهاد می شود که فاصله بین عدسی ها برابر با ۳/۲ فاصله کانونی شان انتخاب بشود .

با این تغییر فاصله راحتی چشمی به حدود ۳/۰ فاصله کانونی چشمی خواهد رسید .

طرح مشابه دیگری نیز وجود دارد که معمولا” در بزرگنمایی های زیاد استفاده می شود . اگر فاصله کانونی عدسی میدان در حدود ۳/۱ برابر فاصله ی کانونی عدسی چشمی ودر فاصله ۷/۰ تا ۵/۰ برابر فاصله کانونی عدسی چشمی از آن قرار داشته باشد ، عدسی چشمی دارای فاصله کانونی موثر و فاصله راحتی بیشتری نسبت به طرح قبلی بوده و از لحاظ خطای کما نیز در وضعیت بهتری خواهد بود .

در حالت کلی با دانستن f1 ،f2 و فاصله بین دو عدسی D ، یک فرمول ساده برای اندازه گیری فاصله ی کانونی چشمی وجود دارد . این رابطه در مورد تمام چشمی هایی که از دو عدسی تشکیل شده اند قابل استفاده است .

D – f1 + f2 / f2 . f1 = فاصله ی کانونی موثر چشمی