دانشمندان ناسا در یک قدمی کشف راز میدان مغناطیسی گمشده‌ ماه

امروزه قمر زمین میدان مغناطیسی ندارد. اما پژوهش‌های تازه‌ای که از سوی دانشمندان منتشر شده است نشان می‌دهد ماه چگونه سه میلیارد سال پیش، میدان مغناطیسی داشته است.
به‌گزارش نجوم، به نقل از وبگاه ناسا، در پی بررسی سنگ‌های مغناطیده (دارای خاصیت مغناطیسی) که در طی مأموریت‌های آپولو به زمین آورده شدند این احتمال مطرح شد که ماه زمانی دارای میدان مغناطیسی بوده است. به‌نظر می‌رسد میدان مغناطیسی ماه حدود یک میلیارد سال دوام آورده است و دست‌کم در یک دوره بزرگی آن به اندازه‌ میدان مغناطیسی اکنون زمین بوده است. پژوهشگران گمان می‌کنند سه میلیارد سال پیش، هسته‌ مرکزی ماه مذاب بوده است و همین امر موجب ایجاد میدان مغناطیسی شده است. اما پیش از این فهم چگونگی تولید و ماندگاری این میدان مغناطیسی ممکن نبود.
برخی پژوهشگران در بررسی‌های مواد-اخترشناسی معتقدند که علت ماندگاری میدان مغناطیسی ماه در آن برهه، بلوری شدن هسته‌ آن است. کوین رایْتر از مؤلفان این پژوهش می‌گوید: «کار ما قیدهای فیزیکی و شیمیایی را با هم ترکیب کرد و به ما کمک کرد بفهمیم که چگونه ماه میدان مغناطیسی به‌دست آورده و آن را نگاه داشته است. این مسأله‌ای دشوار برای هر جرمی در منظومه شمسی است.»

بر پایه‌ این پژوهش، هسته ماه، آهنی-نیکلی بوده و مقادیر ناچیزی گوگرد و کربن داشته است. بنابراین نقطه‌ ذوب آن بالابوده است. در نتیجه به‌نظر می‌رسد بلوری شدن هسته زمانی رخ داده که ماه جوان بوده و حرارتِ رها شده در اثر تبلور نیز موجب بقای میدان مغناطیسی ماه شده که نشانه‌های آن در نمونه‌های باستانی ماه ثبت شده است.

میدان مغناطیسی‌ ثبت شده در نمونه‌های ماه حدود ۳/۱ میلیارد سال سن دارد، اما امروزه غیرفعال است که نشان می‌دهد زمانی جریان حرارت تا حدی کاهش یافته که میدان مغناطیسی از بین رفته است. بر پایه‌ داده‌های به‌دست آمده از لرزه‌نگارها و داده‌های زمین‌شناختی آپولو و  دیگر مأموریت‌ها، ماه شامل هسته‌ بیرونی گداخته‌ مایع و هسته‌ درونی جامدی است. اما پژوهش جدید حاکی از آن است که امروزه به احتمال زیاد قدری جامد و قدری مایع باشد که با داده‌ها نیز سازگار است.
تا قبل از این یافته‌ها، مدل‌سازی هسته‌ ماه معمایی بغرنج بود زیرا به نظر می‌رسید که هسته‌ی آهنی-نیکلی با ترکیبات گوگردی فراوان (و با نقطه‌ی ذوب بسیار پایین) نباید تا همین اواخر از تاریخ ماه بلور شده باشد. بنابراین منشأ جریان‌های گرمایی که برای حفظ میدان مغناطیسی لازم است، معلوم نبود. بدین منظور چندین عامل از قبیل گرمای ناشی از برخوردهای سطح ماه یا نیروهای برشی ناشی از جابه‌جایی صفحات پیشنهاد شده بود، اما اگر منبع حرارت در اثر بلوری شدن هسته‌ بیرونی ماه باشد، آنگاه بسیاری از رویدادهای تاریخ ماه با مشاهدات ما منطبق خواهد شد.