زباله های فضایی، تهدیدی برای مأموریت های آینده

افزایش تعداد زباله های فضایی و خطر بالقوه این اجرام برای ماهواره ها و فضاپیماها، علاوه بر این که به معضل عظیمی برای ادامه مأموریت های فضایی تبدیل می شود، هزینه انجام آنها را هم سرسام آور خواهد کرد.

افزایش تعداد زباله های فضایی و خطر بالقوه این اجرام برای ماهواره ها و فضاپیماها، علاوه بر این که به معضل عظیمی برای ادامه مأموریت های فضایی تبدیل می شود، هزینه انجام آنها را هم سرسام آور خواهد کرد.

این پیش گویی هیولوییس، از دانشگاه ساوث همپتون انگلستان است که هفته گذشته آن را در کنفرانس هواوفضای اروپا در منچستر مطرح کرد. طرح ارائه شده توسط او نشان می دهد در دهه آینده، تعداد برخوردهای نزدیک میان اجرام فضایی در مدار زمین بیش از ۵۰ درصد افزایش پیدا خواهد کرد و تا سال ۲۰۵۹ /۱۴۳۸ چهار برابر خواهد شد. مقابله با این پدیده، هزینه بسیار زیادی را به مأموریت های فضایی آینده تحمیل خواهد کرد.

زباله های فضایی,اسپوتنیک

به گزارش نیوساینتیست، از زمان پرتاب ماهواره اسپوتنیک۱ توسط اتحاد جماهیر شوروى در سال ۱۹۵۷/۱۳۳۶ تاکنون، سازندگان ماهواره ها از مدار زمین به عنوان یک زباله دان بزرگ فضایی استفاده کرده اند که در آن، می توان از قطعات جدا شده از موشک ها تا ماهواره های از کار افتاده و بقایای فضاپیماهای قدیمی را پیدا کرد. زباله های فضایی که تعدادشان رو به افزایش است، خطری جدی برای فضاپیماهای امروزی محسوب می شوند و به همین دلیل، بشر ناچار است هزینه گزافی را برای جبران اشتباهات گذشته بپردازد و نه تنها روی افزایش نیافتن تعداد زباله های فعلی سرمایه گزاری کند، که باید از طریق آژانس های فضایی برای کاهش تعداد این اجرام هم تلاش کند.

در سال ۲۰۰۷/۱۳۸۵، ارتش چین تلاش کرد با استفاده از موشک، یک ماهواره هواشناسى از کار افتاده را از میان ببرد؛ در اسفند ۱۳۸۶ نیز ایالات متحده ماهواره جاسوسی ازکارافتاده و به قول خودش، خطرناکی را سرنگون کرد و در آغاز سال ۲۰۰۹ / دی ماه ۱۳۸۷ هم یک ماهواره ارتباطى ایریدیوم با یک فضاپیمای قدیمی کاسموس متعلق به روسیه برخورد کرد. این تصادم ها باعث شد چندین هزار زباله کوچک فضایی به فضاى اطراف زمین اضافه شود.

فاجعه نزدیک

تعداد نخاله های فضایى تنها طی ۴ سال گذشته ، حدود ۴۰ درصد افزایش پیدا کرده است. بخش «فرماندهی فضا» یا «کنترل ماهواره ای» نیروى هوائى ایالات متحده تاکنون بیش از ۱۹هزار زباله فضایی را به ابعاد ۱۰ سانتی متر یا بالاتر در مدار زمین ردیابی کرده، این در حالی است که در این فضا حدود ۸۰۰ ماهواره فعال در حال گردش هستند. علاوه بر این دانشمندان تخمین می زنند، حدود ۵۰۰ هزار قطعه کوچک تر از آنها هم در همین مدار درحال گردش باشند.

لوییس نگران افزایش تعداد زباله ها و تأثیر آنها بر مدیریت عملیات ماهوارهاى در آینده است. این که ناظران این مأموریت ها چند بار بیشتر باید نخاله را در مدار ردیابی کنند و آماده عملیات و دور شدن از آنها باشند؟ براى یافتن پاسخ این پرسش ها، او به سراغ دادههای یک بانک اطلاعات صنعتى موسوم به Socrates رفت تا ارتباط میان کمیت ها نخاله را در طول زمان با تعداد دفعات نزدیک شدن این اجرام به فاصله ۵ کیلومتری یکدیگر بررسی کند. سپس با استفاده از رشد پیش بینی شده در تعداد زباله های فضایی طی پنجاه سال آینده، تعداد برخوردهای نزدیک و احتمالی را تخمین زده است.

در حال حاضر ۱۳هزار برخورد نزدیک در هفته در فضا رخ می دهد. بر اساس این پیش بینی، تعداد برخوردها در سال ۲۰۱۹/۱۳۹۸ حدود ۲۰ هزار و در سال ۲۰۵۹/۱۴۳۸ به بیش از ۵۰ هزار برخورد نزدیک در هفته خواهد رسید. با این حساب اپراتورهای ماهواره ای در سال ۲۰۵۹ نسبت به سال ۲۰۱۹ ناچار خواهند بود ۵ برابر بیشتر مانورهای پرهیز از برخورد را انجام دهند. لوییس می گوید: «این اتفاق ساده ای نیست، شما ناچارید ردیابی های بیشتری انجام بدهید، تعداد بیشتری از برخوردهای نزدیک را با تردید کنترل کنید و مطمئنا مانورهاى بیشتری را به عهده بگیرید».

هاینر کلینکراد، مدیر دفتر آژانس زباله های فضایی در دارمشتات آلمان می گوید: «در حال حاضر آژانس فضایی اروپا، «اسا» برخوردهای نزدیک بیشتری را نسبت به ماهواره ERS-2 و فضاپیمای رصدگر زمین انویست گزارش کرده است. آمارهای اعلام شده توسط لوییس واقعا تهدید کننده اند و فکر می کنم اپراتورها باید با استفاده از یک سیستم عملیاتی و ردیابی قوی بتوانند از پس این زباله های سرگردان بربیایند».