ابر نواختر

چندین گروه از منجمان ابر نواختری را رویت کرده اند که به نظر می رسد ۲ یا ۳ برابر درخشان تر از رکورد قبلی باشد. تخمین زده می شود که این ابر نواختر (ابر نواختر ۲۰۰۶gy ) حداکثر درخشندگی ۵۰ میلیارد برابر خورشید را دارد(با قدر مطلق -۲۲) که این تخمین دور از واقعیت نیست. ابر نواختر ۲۰۰۶gy صد برابربیشتر از یک ابر نواختر معمولی نوع دوم انرژی پخش می کند که حاکی از مرگ یک ستاره بسیار بزرگ است.بعد از پیدا شدن این ابر نواختر در ۱۸ سپتامبر ۲۰۰۶ در فهرستNGC 1260 در پرسیوس حدود ۷۰ روز طول کشید تا به اوج خودش برسد در حالی که این زمان برای ابر نواختری معمولی ۲۰ تا ۳۰ روز است و این ابر نواختر به طور حیرت آور صد روز بالای قدر مطلق -۲۰.۵ باقی ماند.

یک گروه به رهبری نادان اسمیت(nathan smith) از دانشگاه کالیفرنیا استدلال می کنند که این ابر نو اختر برای اینکه به حداکثر درخشندگی اش برسد باید حداقل چیزی به اندازه ۱۰۰ برابر جرم خورشید دفع مواد داشته باشد. به عبارت دیگر احتمالا واجد(به وجود آورنده )در هنگام تولد به اندازه ۱۵۰ برابر جرم خورشید را به بیرون انداخته و ۱۱۰ برابر یا بیشتر در زمان مرگ آن.

مدلها پیش بینی می کنند که ستاره های پر جرم (بزرگ) بیشتر بسته های گازیشان را به کمک بادهای عظیم پراکنده می کنند که آنها را شاید ۱۰ تا ۴۰ برابر جرم خورشید قبل از انفجار کم می کنند. اما در مقاله ای که به نیچر(nature) اریه شد، اسمیت و گروهش نتیجه گرفتند که واجد ابر نواختر ۲۰۰۶gy نتوانسته است که بیشتر بسته های گازی عظیمش را قبل از انفجار پراکنده کند. گروه استدلال می کنند که این ابر نواختر توسط یک سحابی بزرگ که در حال حاضر به کمک این ابر نواختر روشن و درخشان شده است احاطه شده بود. این شبیه سی بی هومون کولوس (homunculus) است که دور تا دور اتاکرینا(eta carina) را فرا گرفته است که جزء درخشان ترین و بزرگترین ستارگان کهکشان ما است.

این  مشاهدات اظهار می کند که این ستاره هایی که فوق العاده بزرگ و درخشان هستند می توانند در چرخه زندگیشان زودتر از موقعی که نظریه ها پیش بینی می کنند منفجرشوند به عبارت دیگر آنها می توانند بدون

اینکه حتی منبسط شده و برابر غول های قرمز تبد یل شوند و فقط وقتی که ابر غول های آبی هستند برابر نواخته تبد یل شوند مثل (Betelgeuse)به نظر اسمیت این خبر بسیار بزرگی برای مطالعه تحولات ستارگان

است.

یکی از اعضای گروه به نام ویدنگ لی(weidong li)اضافه می کند:این که دقیقا ستارگان چگونه منفجر می شوند کاملا واضع وروشن نیست و احتمالا کمی تعد یل در نظریه اخیر مبنی بر چگونگی منفجر می شود

کاملا واضح وروشن نیست واحتمالا کمی تعدیل در نظریه اخیر مبنی بر چگونگی انفجارستارگان بسیار بزرگ نیاز است که دمای واجد آنقدر زیادمی شود که فوتون های پرتوی گاما که در اثر فصل و انفعالات

هم جوشی هستند به وجود آمده است به جفت هایی از ذرات ماده و پاد ماده تبدیل می شود(طبق معادلهانیشتین

E=mc^۲)بدون پراکنده کردن انرژی کافی به بیرون از هسته، تمام ستاره فروپاشی ومنفجر شده و به اصطلاح

به یک جفت ناپایدار تبدیل می شود که به طور قابل ملاحظه ای شدیدتر از یک ابرنواخترنوع دوم است. نظریه ها پیش بینی می کنند که بعضی از اولین ستاره های جهان که احتمالا صدها برابر جرم خورشید را دارند. در این انفجارات فوق العاده قوی نابود شده اند اما  انتظار می رود که جفت ناپایدار در جهان امروزی کمیاب یا نایاب باشد به خاطر اینکه چنین ستاره های عظیمی به علت عناصر سنگینشان هنوز تشکیل نشده اند.

یک گروه دیگر هم به رهبری اران افک (eran efek) که این واقعه را رویت کردند هم عقیده و هم رای اند که احتمالا ابر نواختر ۲۰۰۶gy از انفجار یک ستاره عظیم در یک محیط چگال به وجود آمده است اما این محققین در مقاله ای که به مجله مقالات فیزیک نجومی ارایه دادند نتیجه گرفتند که نور عظیم و حیرت انگیزی که در اثر موج انفجار ابر نواختری به بیرون داده می شود . سحابی اطراف آن را درخشان و داغ کرده

است. که الزاماُ لازم نیست اشاره به یک واجد بسیار عظیم داشته باشد.احتمال ضعیف دیگر حاکی از این است که ابرنواختر حاصل انفجارات هسته ای یک کوتوله سفید (ابر نواختر نوع Ia) در یک دو تایی باشد که دو ستاره در یک بسته گازی معمولی جایگزین  شده باشند. افک می گوید: این ممکن است بعضی از خصوصیات این ابر نوااختر اسرار آمیز را توضیح دهد.

اسمیت معتقد است که اطلاعات حاکی از یک ابرنواختر حاصل از ستاره های عظیم است. این که آیا توسط فعل و انفعالات یک ستاره در اطراف آن یا یک جفت ناپایدار نیرو می گیرد را نمی دانم. اگر چه تکامل طیف نگاری و مشاهده اشعه x در آینده کمک زیادی خواهد کرد.

اسمیت مدارک دیگری را مبنی بر اینکه یک ابر غول آبی رنگ می تواند به یک ابر نواختر تبدیل شود پیدا کرد واجد نزدیکترین ابر نواختری  را که در همین چند قرن پیش مشاهده شد یعنی ابر نواختر ۱۹۸۷A یک ابر غول آبی بود وقتی که منفجر شد. اسمیت هم چنین سه ابر غول دیگر در کهکشان ما پیدا کرد که توسط حلقه هایی از مواد احاطه می شوند و این شبیه تصاویری بود که تلسکوپ فضایی هابل از اطراف ابر نواختر۱۹۸۷ گرفته بود.اتا کرینا سحابی هومون کولوس چنین حلقه هایی را دارد که اشاره به این دارد که این هم شاید آماده انفجار باشد. طبق گفته اسمیت به نظر نمی رسد که این ستاره ها در مرحله ای از زندگیشان باشند وقتی آماده انفجار هستند شاید هم باشند.

ترجمه: اطهر کاظمی