سحابی در یک نگاه

سحابی ها در واقع ابرهایی از ذرات گاز و غبار در فضا هستند،که پیرامون هم گرد آمده اند. گاز ها به طور عمده از هیدروژن و ذرات غبار از کربن و سیلیس تشکیل شده اند. این واژه در لاتین نیز به معنای ابر می باشد.

در سال های گذشته از آن جا که اجرام ژرف آسمان در میان سایر ستارگان به صورت نقاطی تار نمایان می شدند، اختر شناسان برای نام گذاری آنها از همین واژه تحت عنوان سحابی های فراکهکشانی استفاده می نمودند. اما با گذشت زمان و به یاری تلسکوپ های پیشرفته، مشخص شد که در حقیقت این نقاط مبهم، کهکشان ها هستند،(سیستمی متشکل از صد و پنجاه میلیارد ستاره ،که حول محور کهکشان در گردشند).

همانطور که پیش از این نیز اشاره شد،امروزه دانشمندان از واژه سحابی فقط برای نام گذاری، ذرات گاز و غبار استفاده می کنند.

سحابی های گازی به صورت کلی در دو دسته طبقه بندی می شوند.۱. سحابی پخشنده ۲. سحابی سیاره نما. سحابی پخشنده نیز به سه دسته گسیلشی ،بازتابی و تاریک تقسیم می شود.

سحابی گسیلشی،ابری است از ماده که در آن ستارگانی بسیار درخشان و سوزان جای دارند،نور این ستارگان در طیف فرابنفش باعث برانگیختگی اتم های گاز شده و در نتیجه نور نسبتا فراوانی از سحابی گسیل می شود.

سحابی جبار در کمربند صورت فلکی شکارچی

نمونه ای از سحابی گسیلشی است.

به عقیده دانشمندان سحابی های گسیلشی در واقع زایشگاه ستاره ای هستند.محلی که در حدود ۱۰۰ هزار ستاره با اندازه ای برابر خورشید در آن متولد می شوند.گرانش بسیار زیاد، باعث می شود، ذرات گاز و غبار با هم برخورد کرده و جذب یکدیگر شوند،در طی میلیون ها سال با متراکم شدن این ذرات در دما و فشار بسیار زیاد،ستاره بو جود می آید و شروع به تابش می کند.

اگر ستارگانی که در درون و یا اطراف سحابی وجود دارند، از نوع سرد باشند(نسبت به ستارگانی که در سحابی های گسیلشی جای دارند)،به دلیل تابش ضعیف نور فرابنفش قادر به بر انگیختن ذرات گاز نیستند،در نتیجه سحابی قادر به گسیل نور نخواهد بود،بلکه نور ستارگان اطراف را بازتابش می کند.به این گونه از سحابی ها ،سحابی بازتابی می گویند، طیف نوری که از این سحابی ها بازتاب می شود ، با طیف نور ستارگان یکسان است.

ابر هایی های که ستارگان خوشه پروین را در بر گرفته اند

از نوع سحابی بازتابی می باشند.

دسته سوم ،سحابی های تاریک هستند. در اطراف این نوع سحابی ها که از ابر های تیره تشکیل شده اند، ستاره ای وجود ندارد،در نتیجه نه تنها هیچ نوری گسیل و یا بازتاب نمی کنند بلکه نور ستارگانی که در پشت آنها واقع شده اند را جذب نموده و مانع از رسیدن آن به زمین می شوند.

سحابی سر اسب،نمونه ای از یک سحابی تاریک است.

سحابی های سیاره ای از بقایای انفجار غول های سرخ و یا پس مانده ابر نواختر ها بوجود می آیند ، ذرات باقی مانده لایه هایی را بوجود می آورند.این لایه ها به نوبه خود از پوسته ای نازک و نا منظم گازی منبسط، تشکیل شده اند.سحابی های سیاره ای هنگامی که توسط تلسکوپ های کوچک مشاهده می شوند ،همچون سیاره ای می نمایند.

IC 418 سحابی سیار نمای

با بافتی غیر طبیعی که عامل بوجود آمدنش هنوز ناشناخته است

Nebula — NEHB yah luh